Szykuje się nowy ład dla konsumentów

Komisja Europejska przygotowała pakiet zmian, które zwiększą ochronę praw konsumentów. Obejmą one m.in. zakupy przez internet, usługi cyfrowe, kwestie podwójnych standardów produktów w różnych krajach.

Jakie zmiany zaplanowano?

W unijnym, a więc także polskim prawie konsumenckim szykują się wielkie zmiany. Komisja Europejska proponuje „Nowy ład dla konsumentów” („New deal for consumers”).

- "Rynek podlega szybkim zmianom. Nowy ład dla konsumentów to odpowiedź na nowe wyzwania. Gromadzimy dane w chmurze, korzystamy z serwisów społecznościowych, coraz chętniej kupujemy przez internet. Zmiany mają wzmocnić prawa konsumentów i zapewnić im dodatkowe narzędzia przy dochodzeniu roszczeń" – powiedziała Dorota Karczewska, wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.   

Powództwa przedstawicielskie

Pierwszy element pakietu „Nowy ład dla konsumentów” dotyczy tzw. powództw przedstawicielskich. Ułatwi on konsumentom zbiorowe dochodzenie roszczeń, w tym uzyskanie rekompensat. Obejmie wszystkie ważne branże, m.in. usługi finansowe, transport, energetykę, telekomunikację. Powództwo przedstawicielskie będą mogły wytoczyć niezależne wykwalifikowane podmioty, np. organizacje konsumenckie. W efekcie sąd lub organ administracji wyda nakaz zaprzestania szkodliwych praktyk i zarządzi rekompensaty dla konsumentów. Uprawnione podmioty będą mogły też negocjować z firmą porozumienie – zatwierdzi je sąd lub organ administracji. Przedsiębiorca będzie musiał poinformować konsumentów dotkniętych naruszeniem o ostatecznej decyzji lub zawartej ugodzie oraz o rekompensatach.

Projekt dyrektywy „Omnibus”

Drugim z elementów „Nowego ładu dla konsumentów” jest projekt dyrektywy „Omnibus”. Przewiduje on zmiany w 4 dyrektywach o: nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich, cenach produktów, nieuczciwych praktykach handlowych oraz prawach konsumenta. Najważniejsze propozycje to:

• większa przejrzystość zakupów w sieci. Konsument dowie się przed zawarciem umowy na internetowej platformie handlowej, czy kupuje od przedsiębiorcy, czy od osoby prywatnej. W tym drugim przypadku nie mają zastosowania przepisy chroniące konsumentów, o czym portal będzie musiał powiadomić. Musi też informować o kryteriach pozycjonowania ofert, np. o tym, że przedsiębiorca zapłacił za lepsze miejsce w wynikach wyszukiwania, 
• ułatwienia w indywidualnym dochodzeniu roszczeń. Jeśli konsument dozna uszczerbku w wyniku nieuczciwych praktyk handlowych, np. agresywnego marketingu, będzie mógł rozwiązać umowę i domagać się odszkodowania,
• ochrona przy „bezpłatnych” usługach cyfrowych. Konsumenci w zamian za korzystanie z nich dostarczają swoje dane osobowe. Po zmianach zyskają takie same prawa jak w przypadku płatnych umów zawieranych przez internet, np. będą mogli w ciągu 14 dni odstąpić od umowy,    
• sprzedaż na pokazach i w domach konsumentów. W wielu państwach, także w Polsce, dochodzi przy tej okazji do stosowania agresywnego marketingu i nieuczciwych praktyk handlowych. Nowe unijne przepisy dadzą władzom krajowym możliwość wprowadzenia ograniczeń. W Polsce trwają już prace nad propozycjami UOKiK,
• walka z podwójnymi standardami produktów. Wprowadzenie na rynek towaru jako identycznego z tym, który jest sprzedawany w kilku innych państwach UE, podczas gdy istotnie różni się od niego np. składem, będzie uznawane za wprowadzanie klientów w błąd.   

Obywatelski dialog konsumencki

Obecnie nad oboma projektami trwają równolegle prace w grupach roboczych w Radzie oraz w Parlamencie Europejskim. Na tym etapie państwa członkowskie zgłaszają swoje uwagi do propozycji Komisji Europejskiej.

18 października w Warszawie odbył się obywatelski dialog konsumencki na ten temat. O zmianach dyskutowali w warszawskim Centrum Nauki Kopernik przedstawiciele KE, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konkurentów, organizacje konsumenckie, eksperci i konsumenci.

Celem obywatelskiego dialogu jest wyjaśnienie propozycji Komisji oraz wysłuchanie opinii na ich temat.

Oglądaj spot.

Na podst. www.uokik.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl