Większa ochrona marynarzy

Nowelizacja ustawy o pracy na morzu zawiera np. rozwiązania, które zapewnią marynarzom ochronę ubezpieczeniową na wypadek porzucenia, śmierci lub uszkodzenia ciała. W konsekwencji wprowadza też obowiązek posiadania przez armatorów odpowiednich ubezpieczeń i zabezpieczeń finansowych.

Nowelizacja wdraża do polskiego prawa przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1794, a także poprawki z 2014 r. do Konwencji o pracy na morzu z 2006 r. w w zakresie repatriacji porzuconego marynarza.

Jakie unijne regulacje wdrożono?

Celem ustawy z dnia 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o pracy na morzu oraz niektórych innych ustaw jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego wymogów prawa unijnego, dostosowujących przepisy dotyczące pracy marynarzy do standardów stosowanych do pracowników na lądzie. Ustawa wdraża zatem do krajowego porządku prawnego:

1. przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1794 z dnia 6 października 2015 r. zmieniającej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/94/WE, 2009/38/WE i 2002/14/WE oraz dyrektywy Rady 98/59/WE i 2001/23/WE w odniesieniu do marynarzy;
2. Poprawki z 2014 r. do Konwencji o pracy na morzu z 2006 r., przyjętej w Genewie dnia 23 lutego 2006 r., zatwierdzone w dniu 11 czerwca 2014 r. w Genewie przez Konferencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy, włączone do polskiego systemu prawnego ustawą z dnia 23 września 2016 r. o ratyfikacji Poprawek z 2014 r. do Konwencji o pracy na morzu (Dz.U. poz. 1835).

W jaki sposób zwiększono ochronę marynarzy?

Ustawa zmierza do zapewnienia ochrony ubezpieczeniowej na wypadek porzucenia, śmierci lub uszkodzenia ciała bądź choroby marynarzy. W związku z powyższym, wprowadza ona definicję „porzucenia marynarza”, zgodnie z którą marynarz jest uważany za porzuconego, jeżeli armator:

• nie pokrył kosztów repatriacji w przypadkach określonych w ustawie,
• pozostawił marynarza bez uzasadnionych środków utrzymania lub
• w inny sposób jednostronnie zaprzestał wykonywać obowiązki wynikające ze stosunku pracy, w szczególności nie wypłacił wynagrodzenia za pracę przez okres co najmniej 2 miesięcy.

Zgodnie z ustawą, marynarz będzie więc uważany za porzuconego, jeżeli armator nie pokrył kosztów repatriacji w przypadkach określonych w ustawie, pozostawił go bez środków utrzymania lub w inny sposób zaprzestał wykonywać obowiązki wynikające ze stosunku pracy, na przykład nie wypłacił wynagrodzenia za pracę przez co najmniej 2 miesiące.

Ustawa zawiera także regulacje dotyczące repatriacji marynarzy, w tym określa zakres kosztów związanych z repatriacją marynarza oraz wskazuje podmioty odpowiedzialne za ich pokrycie.

Przedmiotowa ustawa wprowadza również obowiązek posiadania przez armatora ubezpieczenia lub innego zabezpieczenia finansowego na wypadek porzucenia marynarza oraz obowiązek posiadania przez statek certyfikatu potwierdzającego zabezpieczenie finansowe, wydanego przez podmiot udzielający tego zabezpieczenia.

Zabezpieczenie finansowe na wypadek porzucenia marynarza obejmuje:

1. zaległe wynagrodzenia i inne świadczenia należne marynarzom od armatora za okres nieprzekraczający 4 miesięcy;
2. uzasadnione wydatki poniesione przez marynarzy w związku z porzuceniem, w tym koszty repatriacji;
3. wydatki na zaspokojenie podstawowych potrzeb marynarzy, w szczególności na: uzasadnione środki utrzymania, oraz, w razie potrzeby, ubranie, oraz wszelkie poniesione przez marynarzy w sposób uzasadniony koszty i opłaty związane z porzuceniem do chwili powrotu marynarzy do miejsca wskazanego w umowie o pracę.

W przypadku, gdy armator statku lub podmiot udzielający zabezpieczenia finansowego nie podejmuje działań zmierzających do repatriacji marynarza, organizuje ją dyrektor urzędu morskiego właściwy dla portu macierzystego statku we współpracy z konsulem RP. Koszty repatriacji pokrywają armator statku i podmiot udzielający zabezpieczenia.

Ponadto ustawa nakłada na armatora obowiązek posiadania zabezpieczenia finansowego roszczeń wynikających z choroby, uszkodzenia ciała lub śmierci marynarza. Zabezpieczenie to również ma być potwierdzone certyfikatem wydawanym przez podmiot udzielający zabezpieczenia, przewożonym na statku.

Kiedy zmiany wchodzą w życie? 

Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, tj. 28 grudnia 2017 r.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl