Odszkodowanie za duże opóźnienie lotu także w przypadku lotów łączonych

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 31 maja 2018 r. ogłosił wyrok w sprawie C-537/17 - Claudia Wegener przeciwko Royal Air Maroc SA. Stwierdził w nim, że prawo do odszkodowania za duże opóźnienie lotu ma zastosowanie również do lotów łączonych do państwa trzeciego z międzylądowaniem poza UE. Zmiana samolotu przy międzylądowaniu nie wpływa w żaden sposób na to, że dwa lub większą liczbę lotów będących przedmiotem jednej rezerwacji należy uznać za jeden lot łączony. 

Czego dotyczył problem prawny?

Claudia Wegener dokonała w Royal Air Maroc rezerwacji lotu z Berlina (Niemcy) do Agadiru (Maroko) z międzylądowaniem i zmianą samolotu w Casablance (Maroko). Gdy stawiła się w Casablance do wejścia na pokład samolotu w celu odbycia podróży do Agadiru, Royal Air Maroc odmówił jej wejścia na pokład, wskazując, że jej miejsce zostało przydzielone innemu pasażerowi. C. Wegener ostatecznie weszła na pokład innego samolotu Royal Air Maroc i przybyła do Agadiru z czterogodzinnym opóźnieniem względem początkowo przewidzianej godziny. Następnie C. Wegener zażądała odszkodowania za to opóźnienie.

Royal Air Maroc odmówił jednak uwzględnienia jej żądania, podnosząc, że nie może ona powoływać się na prawo do odszkodowania na podstawie rozporządzenia Unii w sprawie praw pasażerów linii lotniczych. Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającym wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz.U. 2004, L 46, s. 1), w przypadku odwołania lub opóźnienia lotu wynoszącego trzy godziny lub więcej w chwili przylotu, pasażerowie lotniczy mogą mieć prawo do ryczałtowego odszkodowania mogącego wynosić, w zależności od odległości, 250, 400 lub 600 EUR.

W rzeczywistości rozporządzenie to nie ma zastosowania do lotów dokonywanych wyłącznie poza Unią Europejską. Zgodnie z art. 3 ust. 1 rozporządzenia, ma ono zastosowanie a) do pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego, do którego ma zastosowanie traktat oraz b) do pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się w kraju trzecim i lądujących na lotnisku w państwie członkowskim, do którego ma zastosowanie traktat (chyba że otrzymali oni korzyści lub odszkodowanie oraz udzielono im opieki w tym kraju trzecim), jeżeli przewoźnik lotniczy obsługujący dany lot jest przewoźnikiem wspólnotowym.

W konsekwencji, jako że lotniska w Casablance i Agadirze znajdują się w Maroku, stosowanie rozporządzenia zależy od kwestii, czy obydwa loty (Berlin ‒ Casablanca i Casablanca ‒ Agadir), które były przedmiotem jednej rezerwacji, powinny zostać zakwalifikowane jako jeden lot (lot łączony) z wylotem w państwie członkowskim (Niemcy), czy też należy uznać je za loty odrębne, w związku z czym lot z Casablanki do Agadiru nie byłby objęty zakresem stosowania tego rozporządzenia. W tym kontekście Landgericht Berlin (sąd krajowy w Berlinie, Niemcy), do którego C. Wegener wniosła powództwo, wniósł do Trybunału Sprawiedliwości o dokonanie wykładni tego rozporządzenia.

Jakie orzeczenie wydał TSUE?

W ogłoszonym wyroku TSUE orzekł, że rozporządzenie ma zastosowanie do przewozu pasażerów dokonanego na podstawie jednej rezerwacji, w ramach którego między wylotem z lotniska znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego (Berlin) a przylotem na lotnisko znajdujące się na terytorium państwa trzeciego (Agadir) miało miejsce planowane międzylądowanie poza Unią (Casablanca) ze zmianą samolotu.

Zdaniem Trybunału z rozporządzenia oraz z orzecznictwa (zob. np. wyrok TSUE z dnia 26 lutego 2013 r. w sprawie C-11/11 - Folkerts) wynika, że wtedy, gdy - tak jak w rozpatrywanej sprawie - dwa loty (lub większa ich liczba) były przedmiotem jednej rezerwacji, owe loty stanowią całość w odniesieniu do prawa pasażerów do odszkodowania. Owe loty powinny być zatem uznane za jeden i ten sam „lot łączony”.

Poza tym Trybunał wskazał, że zmiana samolotu, która może mieć miejsce podczas lotu łączonego, nie ma znaczenia w zakresie owej kwalifikacji. Żaden z przepisów rozporządzenia nie uzależnia bowiem kwalifikacji lotu łączonego od dokonania wszystkich składających się na niego lotów tym samym samolotem. W związku z tym przewóz tego rodzaju, jak będący przedmiotem rozpatrywanej sprawy, należy uznać, rozpatrując go w całości, za jeden lot łączony i, w związku z tym, objęty zakresem rozporządzenia.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl