Poszkodowanemu przysługuje zwrot kosztów za ekspertyzę

Poszkodowanemu przysługuje zwrot kosztów za ekspertyzę niezbędną do efektywnego dochodzenia odszkodowania - uznał Sąd Najwyższy.

Uchwała Sądu Najwyższego

W dniu 2 września br. Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 99/18, podjął uchwałę następującej treści:

Poszkodowanemu oraz cesjonariuszowi roszczeń odszkodowawczych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot kosztów tzw. prywatnej opinii (ekspertyzy) rzeczoznawcy, jeżeli jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania.

Czego dotyczył problem prawny?

Uchwała została podjęta na wniosek Rzecznika Finansowego z dnia 16 listopada 2018 r., RF/322/18, o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego:

„1. Czy w świetle art. 34 ust. 1 w związku z art. 36 ustawy z dnia 9 lutego 2018 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 473) oraz art. 361 § 1 i § 2 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. - kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025), koszt prywatnej ekspertyzy rzeczoznawcy poniesiony przez poszkodowanego w celu ustalenia wysokości szkody bądź odpowiedzialności ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego (przedsądowego) podlega kompensacie w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych?
2. Czy analogicznej kompensacie w powyższym zakresie podlega również koszt prywatnej ekspertyzy rzeczoznawcy poniesiony przez cesjonariusza, który nabył od poszkodowanego wierzytelność odszkodowawczą?”

Co wynika z uchwały SN?

Sąd Najwyższy podtrzymał stanowisko zajęte w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 29 maja 2019 r., sygn. III CZP 68/18, w której przyjęto, że nabywcy – w drodze przelewu – wierzytelności o odszkodowanie za szkodę komunikacyjną przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot uzasadnionych kosztów ekspertyzy zleconej osobie trzeciej, ale tylko wtedy, gdy jej sporządzenie było w okolicznościach sprawy niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania.

Z podjętej obecnie uchwały wynika, że zwrot kosztów tzw. prywatnej opinii (ekspertyzy) rzeczoznawcy przysługuje poszkodowanemu i ewentualnie cesjonariuszowi, gdy jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania, a zatem nie tylko do ustalenia wysokości szkody, ale także do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela. Można przyjąć, że niezbędność ekspertyzy do efektywnego dochodzenia odszkodowania oznacza jej celowość, racjonalność i ekonomiczne uzasadnienie oceniane z punktu widzenia skutecznej realizacji roszczenia odszkodowawczego.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl