Powstanie związek metropolitalny w województwie śląskim

Czego dotyczy nowa ustawa?

Ustawa o związku metropolitalnym w województwie śląskim, przyjęta przez parlament, to szczególna ustawa samorządowa, bo dotyczy tylko 1 podmiotu, jakim ma być związek metropolitalny w województwie śląskim. Określa zasady i tryb tworzenia oraz funkcjonowania związku metropolitalnego w województwie śląskim. Zostanie on utworzony przez Radę Ministrów na mocy rozporządzenia, które ustali nazwę, wskaże siedzibę władz oraz ustali obszar i granice przez wskazanie gmin wchodzących w skład tego związku.

Ustawa uchyli ustawę z 9 października 2015 r. o związkach metropolitalnych, będącą podstawą do tworzenia związków metropolitalnych na innych obszarach kraju. Dawała ona możliwość tworzenia związków metropolitalnych w innych, mniejszych jednostkach. W tym wypadku to ustawa wyłącznie dla tego jednego związku. 

Czym będzie związek metropolitalny w województwie śląskim?

Związek metropolitalny ma być zrzeszeniem gmin woj. śląskiego, charakteryzujących się silnymi powiązaniami funkcjonalnymi oraz zaawansowaniem procesów urbanizacyjnych, położonych na obszarze spójnym pod względem przestrzennym, który zamieszkują co najmniej 2 mln mieszkańców. W skład związku metropolitalnego wejdzie też miasto na prawach powiatu Katowice.

Jak powstanie związek metropolitalny?

Rada Ministrów podejmie decyzję o jego utworzeniu na podstawie wniosku, zgłoszonego przez ministra właściwego ds. administracji publicznej, a przygotowanego przez radę i prezydenta miasta Katowic.

Ustawa określa, co powinien zawierać wniosek, żeby mógł być pozytywnie zaopiniowany przez wojewodę śląskiego. Wojewoda śląski w terminie do 30 dni od dnia otrzymania wniosku o utworzenie związku metropolitalnego ma przekazać go wraz ze swoją opinią ministrowi właściwemu ds. administracji publicznej. 

Kiedy zostanie utworzony związek metropolitalny?

Rada Ministrów wyda stosowne rozporządzenie do 30 czerwca 2016 r. Związek zostanie utworzony 1 lipca 2017 r., a realizacja jego zadań rozpocznie się 1 stycznia 2018 r.

Organy związku będą tworzone przez przedstawicieli gmin wchodzących w skład związku metropolitalnego. Organem stanowiącym będzie zgromadzenie związku metropolitalnego. W jego skład wchodzić będzie po jednym przedstawicielu organu wykonawczego każdej jednostki samorządu terytorialnego. Zarząd związku metropolitalnego – wybierany przez zgromadzenie – liczyć będzie 5 członków.

Od 1 lipca 2017 r. będą 2 miesiące na zwołanie pierwszego zgromadzenia, powoływanego przez zarząd związku. Do czasu pierwszej sesji zgromadzenia, a w wypadku zarządu ‒ do dnia jego wyboru rolę pełnomocnika ds. utworzenia związku pełnił będzie prezydent miasta Katowice. 

Czym zajmie się związek metropolitalny?

Model związku metropolitalnego, pod względem kompetencji, ma odpowiadać modelowi jednostek samorządu terytorialnego. Nadzór nad działalnością związku będzie sprawował prezes Rady Ministrów, a bezpośrednio – wojewoda śląski. Nadzór nad związkiem w sprawach finansowych został powierzony regionalnej izbie obrachunkowej.

Utworzenie związku umożliwi koordynację zadań, które dotychczas były rozproszone. Do podstawowych zadań związku metropolitalnego należeć będą kształtowanie ładu przestrzennego, rozwoju społecznego i gospodarczego obszaru obejmującego związek; prowadzenie w całym zakresie zadań obejmujących transport publiczny, w tym drogowy, kolejowy oraz innego rodzaju szynowy, a także zrównoważoną mobilność miejską, metropolitalne przewozy pasażerskie oraz współdziałanie w ustalaniu przebiegu szlaków komunikacyjnych na obszarze związku. Ostatnie zadanie związku metropolitalnego to promocja i związku, i obszaru, który obejmuje. Ponadto związek będzie mógł przejmować zadania należące do samorządu lub administracji rządowej na zasadzie porozumienia.

Związek metropolitalny będzie samodzielnie prowadził gospodarkę finansową na podstawie uchwały budżetowej. Docelowo związek metropolitalny będzie otrzymywał m.in. dochody z budżetu państwa – 5% udziału w PIT od osób zamieszkałych na obszarze związku. Będzie także otrzymywał składki z budżetów tworzących go gmin.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl