Koniec doręczeń notarialnych

Nowelizacja ustawy o notariacie przewidziano uchylenie dwóch przepisów dotyczących możliwości dokonywania przez notariusza doręczeń w postępowaniu cywilnym.

Co przewiduje ustawa z dnia 14 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo o notariacie?

Celem tej nowelizacji jest likwidacja instytucji dokonywania doręczeń za pośrednictwem notariusza, uregulowanej w ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (Dz.U. z 2017 r. poz. 2291, z późn. zm.).

Zgodnie z obowiązującym brzmieniem art. 102 § 1 ustawy - Prawo o notariacie, na żądanie strony, notariusz doręcza na piśmie jej oświadczenie, mogące mieć skutki prawne, wskazanej przez nią stronie przeciwnej. Oświadczenie, którego dotyczy żądanie, może być przekazane notariuszowi ustnie i wciągnięte do protokołu, albo sporządzone na piśmie. Notariusz obowiązany jest doręczyć je we wskazanym miejscu, stosując odpowiednio zasady doręczania pism określone w przepisach procedury cywilnej. Czynność ta powinna zostać stwierdzona w protokole, do którego może także zostać wciągnięta odpowiedź strony przeciwnej. Art. 102 § 6 dopuszcza dokonywanie doręczeń notarialnych w formie listu poleconego. Natomiast art. 103 ustawy - Prawo o notariacie przewiduje, że doręczenia notariusz może dokonywać przez zatrudnionych w kancelarii pracowników. Ponadto art. 79 pkt 3 wskazuje doręczenia oświadczeń jako jedną z czynności dokonywanych przez notariusza.

Przyjęta obecnie zmiana ma na celu wyeliminowanie przepisów, których praktyczne znacznie jest znikome i które jednocześnie kreują instytucję nieprzystającą do funkcji, jaką w polskim porządku prawnym pełni notariusz. Zmiana ta jest tym bardziej zasadna, że w rzeczywistości doręczenia notarialne nigdy nie były wykonywane w poważnej skali ze względu na istnienie alternatywnych, skutecznych mechanizmów doręczania dokumentów. Równie ważne jest też to, że doręczenie notarialne nie ma szczególnej mocy prawnej na gruncie prawa polskiego, podczas gdy status notariusza, a więc osoby wykonującej zawód zaufania publicznego, może sugerować coś przeciwnego.

Niezależnie od powyższych argumentów za derogacją wskazanych przepisów przemawia okoliczność, że art. 15 w związku z art. 16 rozporządzenia nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. dotyczącego doręczania w państwach członkowskich dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych („doręczenie dokumentów") oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1348/2000, przewiduje możliwość dokonywania doręczeń dokumentów sądowych i pozasądowych bezpośrednio przez właściwe osoby w państwie członkowskim, jeżeli prawo tego państwa zezwala na tego typu bezpośredni sposób doręczania. Przyjmując obecnie uchwaloną nowelizację ustawy – Prawo o notariacie uznano, iż notariusze nie powinni mieć kompetencji w zakresie dokonywania bezpośrednich doręczeń w rozumieniu przytoczonych przepisów prawa Unii Europejskiej.

W zakresie przepisu przejściowego nowelizacja przewiduje, iż do wniosków złożonych w trybie uchylanych przepisów przed dniem wejścia w życie zmienianych regulacji, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Kiedy nowelizacja zaczyna obowiązywać?

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, czyli ostatniego dnia stycznia.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl