Rząd pomoże wynajmować mieszkanie

Ruszyły konsultacje publiczne programu dopłat do czynszu

Od nowego roku ruszy system dopłat do czynszu dla najemców nowych mieszkań i mieszkań na obszarach poddanych rewitalizacji. Dopłaty otrzymają osoby spełniające kryteria dochodowe zapisane w ustawie. Wysokość dopłaty będzie zależeć od liczby osób w gospodarstwie domowym i lokalizacji wynajmowanego mieszkania. - To najważniejsze założenia projektu ustawy, który Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju skierowało do konsultacji publicznych.

Wiceminister inwestycji i rozwoju Artur Soboń zapowiedział, że system dopłat zmniejszy czynsz płacony przez rodziny nawet o kilkaset złotych.

"Rodzina 2+2, która płaciłaby około 1.500 zł za wynajmowane mieszkanie może otrzymać około 500 zł dopłaty. To kwota, o którą zmniejszy się czynsz najmu nowego mieszkania" – stwierdził wiceminister Artur Soboń.

Jak będzie działać system dopłat?

Dopłaty będą dotyczyć nowo utworzonych mieszkań czynszowych, a za nabór najemców odpowiadać będzie gmina. Na podstawie kryteriów ustalonych przez gminy (wybranych z kryteriów ustawowych, np. wysokość dochodów, liczba dzieci, niepełnosprawność, migracje za pracą) powstanie lista najemców, z którymi inwestor będzie zawierać umowy najmu, pod warunkiem że najemcy będą posiadać zdolność czynszową (zdolność do regularnego opłacania czynszu).

Najemcy, którzy osiągają dochód poniżej określonych w ustawie progów oraz nie posiadają innego mieszkania, będą mogli ubiegać się o dopłaty do czynszu. Ustawa określi progi dochodowe umożliwiające ubieganie się o dopłaty do czynszów uzależnione od liczby osób w gospodarstwie domowym.

Dopłaty nie będą mogły być udzielane, jeżeli średni miesięczny dochód gospodarstwa domowego najemcy w okresie podlegającym analizie przekracza w przypadku gospodarstw jednoosobowych 60% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (obecnie ok. 2.563 zł netto). Podstawą jest tu ostatni w stosunku do dnia złożenia wniosku o dopłaty komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego dotyczący poziomu wynagrodzeń. W przypadku pozostałych gospodarstw domowych limit ten zwiększa się o 30 punktów procentowych (ok. 1.281 zł) za każdą kolejną osobę w gospodarstwie (przykładowo w gospodarstwie trzyosobowym limit ten będzie wynosił 120% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej).

Ograniczenia dochodowe zostały określone po szczegółowej analizie obejmującej możliwość zakupu mieszkania o standardowej powierzchni (uzależnionej od cen na rynku lub wynajmu mieszkania o czynszu rynkowym na poszczególnych rynkach mieszkaniowych, dla których istnieją oficjalne dane, gromadzone przez Narodowy Bank Polski). W analizie przyjęto, że czynsz najmu lub rata kredytu nie powinna przekraczać 40% wydatków gospodarstwa domowego. Dodatkowo przyjęto, że każde gospodarstwo domowe musi pokryć inne wydatki, określone na poziomie minimum socjalnego.

Dopłata będzie przyznawana na okres 9 lat. Jej wysokość będzie uzależniona od kosztów budowy mieszkań w określonej lokalizacji oraz powierzchni mieszkania. Dopłata ma mieć charakter degresywny, czyli zmniejsza się po 3 i 6 latach jej otrzymywania. Program dopłat do czynszu ma być realizowany zamiast planowanego pierwotnie programu wsparcia oszczędzania na cele mieszkaniowe. Finansowany będzie z oszczędności budżetowych wynikających z zakończenia programów "Rodzina na swoim" i "Mieszkanie dla młodych".

Po co nam dopłaty do czynszów?

Program dopłat do czynszu realizuje dwa główne cele:

• społeczny – umożliwia osobom o niskich i przeciętnych dochodach opłacanie czynszu w nowopowstałych mieszkaniach;
• inwestycyjny – zwiększa liczbę nowych mieszkań na wynajem (budowa nowych budynków mieszkalnych lub rewitalizacja istniejących).

Najpilniejszą potrzebą w polityce mieszkaniowej w Polsce jest powstanie dostępnych mieszkań na wynajem dla osób, których dochody są zbyt wysokie, aby ubiegać się o mieszkania gminne, i jednocześnie zbyt niskie, aby zaciągnąć kredyt na zakup własnego mieszkania. Szacuje się, że w podobnej sytuacji jest ok. 40 proc. społeczeństwa, w tym głównie młode osoby rozpoczynające karierę zawodową. Problemem w ich sytuacji jest nie tylko niska wysokość dochodów (niższa niż w innych grupach wiekowych), ale również forma umowy o pracę (umowy na czas określony, umowy zlecenia lub umowy o dzieło, które nie gwarantują zdolności kredytowej niezbędnej do zaciągnięcia długoletniego kredytu mieszkaniowego).

System dopłat do czynszów uzupełnia prorodzinne działania rządu w tym program "Rodzina 500+". Jak wskazują wyniki badań społecznych jednym z podstawowych czynników wpływających na decyzję o założeniu rodziny i posiadaniu dzieci jest zapewnienie odpowiednich warunków mieszkaniowych.

Dopłaty do czynszów stanowią przełom w myśleniu o zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych Polaków, szczególnie młodych rodzin. Poprzednie programy, takie jak "Rodzina na swoim" i "Mieszkanie dla młodych", wspierały relatywnie zamożne osoby, dysponujące zdolnością kredytową. Obecnie pomoc państwa będzie trafiała do osób i rodzin, których nie stać na samodzielny zakup mieszkania o odpowiednim standardzie dostosowanym do wielkości rodziny.

Zob. Projekt ustawy o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania

A.J.
Zespół e-prawnik.pl