Skutek decyzji o nadaniu statusu uchodźcy

18 czerwca 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości wydał wyrok w sprawie C-753/22 - Bundesrepublik Deutschland, który dotyczy (Skutek decyzji o nadaniu statusu uchodźcy. Wynika z niego, że pństwo członkowskie nie jest zobowiązane do uznania w sposób automatyczny statusu uchodźcy nadanego przez inne państwo członkowskie.

W sytuacji gdy państwo członkowskie nie może odrzucić jako niedopuszczalnego wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego przez wnioskodawcę, któremu inne państwo członkowskie przyznało już taką ochronę, państwo to – ze względu na poważne ryzyko, że ów wnioskodawca zostanie poddany w tym innym państwie członkowskim nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu – powinno przeprowadzić ponowne badanie wniosku w sposób indywidualny. Musi jednak w pełni wziąć pod uwagę decyzję innego państwa członkowskiego oraz informacje uzasadniające tę decyzję.

Czego dotyczyła sprawa?

Obywatelka syryjska, która uzyskała status uchodźcy w Grecji, złożyła następnie wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w Niemczech. Sąd niemiecki orzekł, iż ze względu na warunki życia uchodźców w Grecji, grozi jej tam poważne ryzyko nieludzkiego bądź poniżającego traktowania, wskutek czego nie może ona powrócić do Grecji.

Właściwy organ niemiecki oddalił wniosek o nadanie jej statusu uchodźcy, ale udzielił jej ochrony uzupełniającej. Zainteresowana wniosła skargę do sądów niemieckich na tę decyzję odmowną w sprawie nadania statusu uchodźcy.

Federalny sąd administracyjny zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem prejudycjalnym, czy w takiej sytuacji właściwy organ państwa członkowskiego jest zobowiązany przyznać wnioskodawcy status uchodźcy z tego tylko powodu, że ów status został mu już przyznany przez wspomniane inne państwo członkowskie, lub czy może on ponownie rozpatrzyć ten wniosek co do istoty sprawy w sposób autonomiczny.

Co na to TSUE?

W swoim wyroku Trybunał stwierdził, że na obecnym etapie rozwoju prawa Unii państwa członkowskie nie są zobowiązane automatycznie uznać decyzji o nadaniu statusu uchodźcy wydanych przez inne państwo członkowskie.

Jednakże państwa członkowskie mogą to uczynić. Niemcy nie skorzystały z tej możliwości. W tych okolicznościach, w sytuacji gdy właściwy organ nie może odrzucić jako niedopuszczalnego wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego przez  wnioskodawcę, któremu inne państwo członkowskie przyznało już taką ochronę, organ ten – ze względu na poważne ryzyko, iż ów wnioskodawca zostanie poddany w tym innym państwie członkowskim nieludzkiemu bądź poniżającemu traktowaniu – powinien przeprowadzić ponowne badanie przesłanek nadania statusu uchodźcy w sposób indywidualny, kompletny i zaktualizowany.

Przeprowadzając to badanie, wspomniany organ musi jednak w pełni wziąć pod uwagę decyzję innego państwa członkowskiego o udzieleniu ochrony międzynarodowej wnioskodawcy oraz informacje uzasadniające tę decyzję. W tym celu powinien niezwłocznie zainicjować wymianę informacji z organem, który wcześniej nadał mu ten status.

Jeśli wnioskodawca spełnia warunki wymagane do uznania go za uchodźcę, organ powinien mu nadać statusuchodźcy, nie korzystając przy tym z uprawnień dyskrecjonalnych.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl