Udogodnienia dla osób niepełnosprawnych w telewizji

Czemu mają służyć zmiany?

Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji ma na celu zobowiązanie nadawców programów telewizyjnych do zapewnienia dostępności programów dla osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu wzroku i dysfunkcji narządu słuchu, przez wprowadzenie odpowiednich udogodnień, tak aby od 2024 r. co najmniej 50% kwartalnego czasu nadawania programu posiadało takie udogodnienia.

Nowelizacja stanowi realizację postulatu zawartego w petycji P-9-18/16 skierowanej do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przez osobę prywatną. Autor petycji zwrócił się o dokonanie zmiany art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (definicja audiodeskrypcji), a także wprowadzenie dalszych udogodnień w dostępności programów dla osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu wzroku oraz osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu słuchu.

Na czym polegają zmiany przepisów?

Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. rezygnuje z dotychczasowego definiowania audiodeskrypcji jako werbalnego, dźwiękowego opisu obrazu i treści wizualnych zawartych w audycji audiowizualnej przeznaczonego dla osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu wzroku, umieszczony w audycji lub rozpowszechniany równocześnie z audycją (art. 4 pkt 28 ustawy). Wprowadza natomiast pojęcie „udogodnienie dla osób niepełnosprawnych”, którym jest element dźwiękowy lub graficzny zawarty w audycji lub rozpowszechniany równocześnie z nią, którego celem jest zapewnienie osobom niepełnosprawnym z powodu dysfunkcji narządu wzroku oraz osobom niepełnosprawnym z powodu dysfunkcji narządu słuchu możliwości zapoznania się z audycją w szczególności w formie napisów dla niesłyszących lub audiodeskrypcji, a także tłumaczenia na język migowy.

Podstawowym celem ustawy jest jednak zwiększenie z 10% do 50% kwartalnego czasu nadawania programu zawierającego udogodnienia dla osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu wzroku oraz dla osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu słuchu.

Kwota ta ma być osiągnięta w 2024 r. poprzez jej wcześniejsze stopniowe podnoszenie - to jest:

• w 2019 r. do co najmniej 15% kwartalnego czasu nadawania programu;
• w 2020 r. i 2021 r. do co najmniej 25% kwartalnego czasu nadawania programu;
• w 2022 r. i 2023 r. do co najmniej 35% kwartalnego czasu nadawania programu;
•  od 2024 r. co najmniej 50% kwartalnego czasu nadawania programu

– z wyłączeniem reklam i telesprzedaży.

Ponadto nadawcy zostali obowiązani do informowania odbiorców o terminie, czasie emisji i czasie trwania audycji zawierającej udogodnienia dla osób niepełnosprawnych oraz rodzaju tych udogodnień.

W celu zapewnienia dostępu do udogodnień dla osób niepełnosprawnych widzom korzystającym z oferty operatorów sieci kablowych lub platform satelitarnych, ustawa zezwala Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji na wykreślenie z rejestru programu telewizyjnego rozpowszechnianego wyłącznie w systemie teleinformatycznym, jeżeli w programie tym operator nie dostarcza odbiorcom rozpowszechnianych w audycjach udogodnień dla osób niepełnosprawnych.

Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w 2025 roku przedstawi Sejmowi, Senatowi oraz ministrowi właściwemu do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego – informację o realizacji obowiązku wprowadzenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych.

Kiedy nowelizacja wejdzie w życie?

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów wprowadzających obowiązek oraz określających terminarz wprowadzania udogodnień dla osób niepełnosprawnych. Przepisy te wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2019 r.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl