Więźniowie do pracy...

Rok działania programu

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Patryk Jaki i gen. Jacek Kitliński – Dyrektor Generalny Służby Więziennej wzięli udział w uroczystości wmurowania kamienia węgielnego pod budowę jednej z największych hal produkcyjnych tworzonych w ramach programu „Praca dla więźniów” na terenie Zakładu Karnego w Rzeszowie.

Spotkanie w rzeszowskiej jednostce penitencjarnej stało się okazją do podsumowania roku funkcjonowania programu „Praca dla więźniów”.

- "W ciągu roku funkcjonowania programu dokonaliśmy rzeczy, które, jak wcześniej mówiono, były nie do wykonania. Efekty najlepiej widać w liczbach: zwiększyliśmy zatrudnienie skazanych z około 24 tys. do prawie 32 tys." – powiedział wiceminister Patryk Jaki. [zob. zatrudnienie skazanych i ukaranych]

- "Zastosowane przez nas rozwiązania są na tyle innowacyjne i skuteczne, że program wzbudził zainteresowanie wśród innych służb penitencjarnych w Europie" – dodał.

Gen. Jacek Kitliński podkreślił, że realizacja programu byłaby niemożliwa, gdyby nie ogrom pracy włożonej przez funkcjonariuszy Służby Więziennej, a także ścisłej współpracy z władzami samorządowymi i przedstawicielami lokalnych społeczności.

- "Zadania postawione przed Służbą Więzienną nie były łatwe, ale jesteśmy formacją sprawną i potrafimy radzić sobie z wyzwaniami. Dzięki wsparciu i współpracy z lokalnymi społecznościami mogliśmy osiągnąć wynik, o którym dzisiaj mówimy" – powiedział gen. Jacek Kitliński. 

Przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Centralny Zarząd Służby Więziennej program „Praca dla więźniów” został ogłoszony 27 kwietnia 2016 roku.

Środki na budowę hal w zdecydowanej większości pochodzą z Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy, który zasilany jest kwotami potrąceń z wynagrodzenia pracujących skazanych, co oznacza, że program nie jest finansowany z pieniędzy podatników.

W ramach programu w roku 2016 otwarto 3 hale produkcyjne:

• przy Zakładzie Karnym w Krzywańcu o powierzchni 7700 m2, gdzie zatrudnienie znalazło 150 osadzonych (w tym 50 kobiet);
• przy Zakładzie Karnym w Potulicach o powierzchni 2100 m2,  gdzie zatrudnienie znalazło 84 osadzonych;
• przy Areszcie Śledczym w Poznaniu (oddział zewnętrzny) o powierzchni 939 m2, gdzie zatrudnienie znalazło 25 osadzonych. 

W roku 2017 do użytku zostaną oddane dwie hale. Rozpoczęto budowę 12 kolejnych, w których zatrudnienie znajdzie 1515 osadzonych. Otwarcie jest przewidziane na rok 2018. 

Z jakich filarów składa się program pracy dla więźniów?

Program składa się z trzech filarów:

• budowa hal produkcyjnych przy zakładach karnych i aresztach śledczych;
• rozszerzenie zakresu możliwości nieodpłatnej pracy więźniów na rzecz samorządów;
• ulgi dla przedsiębiorców zatrudniających więźniów. 

Dzięki staraniom Ministerstwa Sprawiedliwości wprowadzono zmiany dotyczące potrąceń na Fundusz Aktywizacji Zawodowej Skazanych dokonywanych z wynagrodzeń osób pozbawionych wolności do poziomu 45% (dotychczas z wynagrodzeń osób pozbawionych wolności na fundusz potrącano 25%).

Drugi filar polega na rozszerzeniu zakresu możliwości nieodpłatnej pracy więźniów na rzecz samorządów. Dotychczas więźniowie mogli wykonywać na rzecz samorządów jedynie prace porządkowe. Wprowadzenie nowej regulacji prawnej pozwoliło samorządom na uzyskanie wsparcia więźniów przy wykonywaniu wszelkich zadań samorządu. Więźniowie mogą pracować m.in. w szpitalach, domach opieki społecznej, placówkach oświatowych.   

Ostatni filar dotyczy wprowadzenia większych ulg dla przedsiębiorców, którzy zatrudniają więźniów. Ulga ta obecnie funkcjonuje jako ryczałt dla przedsiębiorcy i finansowana jest ze środków Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy. 

Wzrośnie ryczałt dla przedsiębiorców zatrudnionych odpłatnie więźniów

Obecnie wynosi on 20% wartości wynagrodzeń zatrudnionych odpłatnie więźniów. W myśl nowych przepisów, ryczałt wzrośnie do 35%, co ma zachęcić przedsiębiorców do zatrudniania więźniów. Przyjęta już przez Sejm ustawa o zmianie ustawy o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności zakłada bowiem m.in. zwiększenie zachęt finansowych skierowanych do pracodawców zatrudniających więźniów. Ryczałt, który otrzymuje przedsiębiorca ze środków Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych, zwiększy się z 20 do 35% wartości wynagrodzenia przysługującego zatrudnionej osobie pozbawionej wolności. Podniesienie ryczałtu powinno zrekompensować pracodawcy rosnące koszty pracy.

Założono bowiem, że praca stanowi ważny element odbywania kary pozbawienia wolności. Wpływa pozytywnie zarówno na skazanych (resocjalizacja, rozwój umiejętności zawodowych, możliwość zarobkowania), jak i na porządek w jednostkach penitencjarnych.

Ponadto zmieniona ustawa doprecyzowuje, na jakie działania (resocjalizację, wykonywanie kary pozbawienia wolności) oraz cele (tworzenie i utrzymanie w zakładach karnych infrastruktury związanej z realizacją ustawowych zadań Służby Więziennej) mogą być przekazywane środki z Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych.

Nowelizacja przepisów ma wejść w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl