Wkrótce otwarcie: biblioteka cyfrowa dla Europy
Europejska różnorodność pod względem książek, muzyki, malarstwa, fotografii i filmów dostępna dla wszystkich obywateli poprzez kliknięcie myszką w jeden portal internetowy - to marzenie o europejskiej bibliotece cyfrowej może spełnić się jesienią tego roku. Komisja w swoim nowym komunikacie na temat udostępniania cyfrowych wersji dzieł będących w posiadaniu instytucji kulturalnych w całej Europie stwierdziła jednak, że do tego celu konieczne są dalsze wysiłki ze strony państw członkowskich.
Digitalizacja dorobku kulturowego może zapewnić europejczykom dostęp do dzieł z zagranicznych muzeów, bibliotek i archiwów, bez konieczności podróżowania lub wertowania setek stron w celu z znalezienia jakiejś informacji. Same tylko biblioteki europejskie zawierają ponad 2,5 miliarda książek, ale jedynie 1 % materiałów archiwalnych dostępnych jest w formie cyfrowej. Komisja wezwała zatem państwa członkowskie do podjęcia dalszych działań w celu udostępnienia w internecie zdigitalizowanych dzieł, tak by europejczycy mogli przeszukiwać archiwa cyfrowe na potrzeby nauki, pracy lub rozrywki. W latach 2009-2010 Komisja przeznaczy około 120 mln EUR na polepszenie dostępności w internecie europejskiego dziedzictwa kulturalnego.
„Europejska biblioteka cyfrowa będzie szybkim i łatwym sposobem uzyskania dostępu do europejskich książek i dzieł sztuki - zarówno krajowych, jak i znajdujących się zagranicą. Przykładowo umożliwi ona studentowi z Czech przeszukiwanie biblioteki brytyjskiej bez konieczności podróżowania do Londynu, a irlandzkiemu wielbicielowi sztuki pozwoli zbliżyć się do Mona Lizy bez stania w kolejce w Luwrze", powiedziała Viviane Reding, unijna komisarz ds. społeczeństwa informacyjnego i mediów. „Pomimo znacznych postępów poczynionych przez państwa członkowskie w zakresie udostępniania w internecie dorobku kulturowego przyspieszenie digitalizacji wymaga dalszych inwestycji publicznych i prywatnych. Moim celem jest dostępna przed końcem roku bogata europejska biblioteka cyfrowa, zwana Europeaną".
Komisja potwierdziła dzisiaj swoje zobowiązanie do wspierania państw członkowskich w wysiłkach na rzecz udostępnienia w internecie ich cennego dorobku kulturalnego. W latach 2009-2010 z unijnego programu badawczego na działalność i rozwój bibliotek cyfrowych przeznaczonych zostanie 69 mln EUR.
Jednocześnie z programu na rzecz konkurencji i innowacyjności 50 mln EUR przeznaczonych będzie na polepszenie dostępu do europejskiego dorobku kulturowego. Całkowity koszt digitalizacji pięciu milionów książek z bibliotek europejskich został już oszacowany na około 225 mln EUR, nie licząc kosztów digitalizacji dzieł takich jak manuskrypty lub obrazy.
Realizowanie idei europejskiej biblioteki cyfrowej (Europeana) wymaga zatem dużych inwestycji ze strony krajowych instytucji, a obecnie większość państw zapewnia jedynie nieznaczne i niepełne środki finansowe na digitalizację. Komisja wezwała dzisiaj państwa członkowskie do zwiększenia zdolności w zakresie digitalizacji, tak by ich zbiory stały się dostępne dla obywateli Europy, a także do współpracy z sektorem prywatnym oraz do zwrócenia szczególnej uwagi na następujące problemy:
1. W celu przeprowadzenia digitalizacji konieczne są większe środki finansowe, a także plany dotyczące ilości dzieł, które mają zostać zdigitalizowane.
2. W większości państw członkowskich wciąż brak metod, technologii i doświadczenia w dziedzinie zachowywania zdigitalizowanych dzieł, co ma podstawowe znaczenie dla udostępnienia tych zbiorów przyszłym pokoleniom.
3. Konieczne jest wprowadzenie wspólnych standardów w celu kompatybilności i możliwości wykorzystania różnych źródeł informacji i baz danych w ramach europejskiej biblioteki cyfrowej (Europeana).
4. Konieczne jest rozwiązanie wszystkich problemów związanych z prawami autorskimi, a przede wszystkim kwestii dzieł osieroconych, w przypadku których niemożliwe jest odnalezienie posiadaczy praw autorskich w celu uzyskania ich zgody na digitalizację (IP/07/508).
Osoby odwiedzające biblioteki cyfrowe mogą odkryć zdigitalizowaną wersję słynnej biblii Gutenberga, pierwszej wydrukowanej książki, na stronie internetowej biblioteki brytyjskiej, mogą posłuchać głosów Marii Callas i Jacques'a Brela na stronach francuskiego instytutu audiowizualnego, natomiast na stronie internetowej Luwru bez konieczności zakupu biletu mogą obejrzeć arcydzieło Leonarda da Vinci Mona Liza.Niektóre państwa członkowskie podjęły już kroki w celu przyspieszenia digitalizacji swojego dorobku kulturowego.
W 2007 r. Słowenia w przyjęła ustawę w sprawie partnerstwa publiczno-prywatnego, która stwarza nowe możliwości dla prywatnej promocji projektów dotyczących digitalizacji w instytucjach publicznych. Słowacja przekształciła wyremontowany stary kompleks wojskowy w ośrodek digitalizacji na dużą skalę z wykorzystaniem robotów przewracających strony. Finlandia, Słowacja i Litwa wykorzystują europejskie fundusze strukturalne jako dodatkowe źródła finansowania digitalizacji.
Jednakże jak wynika z oceny Komisji w wielu przypadkach nie wszystkie dzieła, które zostały zdigitalizowane, są dostępne w internecie. Przykładowo w Niemczech tylko jedna czwarta muzeów, które dokonały digitalizacji swoich zbiorów, udostępnia je w Internecie, natomiast w Polsce zaledwie 1 % zdigitalizowanych dzieł dostępny jest w Internecie.
Kontekst:
Europejska biblioteka cyfrowa stanowi część inicjatywy i2010 przyjętej przez Komisję dnia 1 czerwca 2005 r. (IP/05/643). Dnia 24 sierpnia 2006 r. Komisja przyjęła zalecenie w sprawie digitalizacji i ochrony zasobów cyfrowych (IP/06/1124). W dniu 13 grudnia 2006 r. Rada ministrów odpowiedzialnych za kulturę osiągnęła porozumienie w sprawie dalszych działań na rzecz digitalizacji (Pres/06/309).
Komunikat i ocena postępów w zakresie digitalizacji:
http://ec.europa.eu/information_society/activities/digital_libraries/index_en.htm
Światowa biblioteka cyfrowa:
http://www.worlddigitallibrary.org/project/english/index.html
Europejska biblioteka cyfrowa:
http://search.theeuropeanlibrary.org/portal/en/index.html
Europeana:
http://www.europeana.eu/
MEMO/08/546
źródło: Komisja Europejska, z www.ukie.gov.pl
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?