Zmiany dokumentów ZUS nauczycieli

Od 1 września 2024 r. zmieniają się cztery dokumenty: ZUS RPA i ZUS RIA oraz ZUS IM (Informacja miesięczna dla osoby ubezpieczonej) i ZUS IR (Informacja roczna dla osoby ubezpieczonej)

Zmiany dotyczą wyłącznie określonej grupy ubezpieczonych, tzn. nauczycieli wykonujących pracę na podstawie Karty nauczyciela.

Ustawa o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (w art. 3) wprowadziła m.in. zmiany do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (zmieniając brzmienie art. 4 w pkt 6a lit c oraz dodanie pkt 12 w art. 41 w ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W raporcie imiennym ZUS RPA jest nowy blok danych. Konsekwencją tego jest rozszerzenie raportu informacyjnego ZUS RIA składanego za nauczycieli przez ich płatników składek, jeśli zdecydowali się na skrócenie okresu przechowywania akt pracowniczych, oraz informacji miesięcznej i rocznej, które są przekazywane osobie ubezpieczonej.

Co się zmienia w ZUS RPA?

W raporcie ZUS RPA jest nowy blok III.G: Okres wykonywania pracy nauczycielskiej – Karta nauczyciela.

W tym bloku płatnik składek będzie wykazywać za określoną grupę ubezpieczonych okres wykonywania pracy nauczycielskiej w placówkach, o których mowa w ustawie Karta Nauczyciela (art. 1 Karty Nauczyciel). Będą to dane analogiczne do tych, które obecnie płatnicy wykazują za osoby wykonujące pracę nauczyciela na podstawie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych.

Blok III. G płatnicy wypełniają począwszy od rozliczeń za wrzesień br., które składają w październiku.

Co się zmienia w ZUS RIA?

W raporcie informacyjnym ZUS RIA w bloku IX zmienia się nazwa na: Okresy wykonywania pracy nauczycielskiej w placówkach, o których mowa w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r.- Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215) od 1.01.1999 r.

W tej nazwie nie ma już daty „do”. Oznacza to, iż od 1 września 2024 r. płatnik składek wypełnia to pole za ubezpieczonego, który był zatrudniony w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 31 grudnia 2018 r., ale w pozycji „do” poda datę 31 sierpnia 2024. Jest to więc blok, w którym płatnik wykazuje pracę nauczycielską, którą ubezpieczony wykonywał na podstawie Karty nauczyciela od stycznia 1999 r. do sierpnia 2024 r.

Okres bieżący płatnik wykazuje w raportach ZUS RPA.

Nie zmieniły się przepisy określające, za jakich ubezpieczonych i kiedy płatnik składa dokumenty RIA. Raport informacyjny ZUS RIA płatnik składa, jeśli zdecydował się na krótszy okres przechowywania akt pracowniczych danego ubezpieczonego, czyli przez 10, a nie przez 50 lat (tj. złożył dobrowolnie dokument OSW – oświadczenie o zamiarze skrócenia przechowywania akt pracowniczych). Raport RIA płatnik składa za pracowników i zleceniobiorców zatrudnionych po 31 grudnia 1998 r., a przed wejściem w życie przepisów dotyczących tzw. e-akt, czyli przed 31 grudnia 2018 r. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych zmieniła się w tym zakresie z dniem 1 stycznia 2019 r., dlatego w dokumencie ZUS RIA płatnik składek wykazuje dane za okresy od stycznia 1999 r. do grudnia 2018 r. z wyjątkiem danych dot. wykonywania pracy na podstawie Karty nauczyciela.

Dodatkowo raport RIA płatnik przekazuje:

• albo w terminie roku od złożenia dokumentu ZUS OSW za ubezpieczonego, który został wyrejestrowany z ubezpieczeń do 31 grudnia 2018 (został z nim rozwiązany stosunek pracy lub zakończyła się umowa o świadczenie usług np. umowa zlecenia),
• albo razem z dokumentem ZUS ZWUA, jeśli ubezpieczony został lub będzie wyrejestrowany z ubezpieczeń (z ww. powodu) po 1 stycznia 2019 r.

Co się zmienia w informacji miesięcznej i rocznej dla ubezpieczonego?

Na dokumentach ZUS IMIR (Informacja miesięczna dla osoby ubezpieczonej i Informacja roczna dla osoby ubezpieczonej) pojawia się nowy blok III.J: Okres wykonywania pracy nauczycielskiej – Karta nauczyciela.

Co się zmienia w programie Płatnik?

W związku ze zmianami w dokumentach rozliczeniowych udostępniamy do pobrania nową metrykę programu Płatnik. Informację o tym zamieszczamy w sekcji Komunikaty.

Pobranie nowej metryki wiąże się z konwersją bazy danych w programie Płatnik.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r., poz. 1672);
• ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 497, z póź. zm.);
• ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2215).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl