Sprawiedliwe zmiany w ustawie o pomocy społecznej?

Rząd przyjął 19 października br. projekt nowelizacji ustawy o pomocy społecznej, który wprowadza sprawiedliwą zasadę dotyczącą opłat za pobyt w Domu Pomocy Społecznej. Nowe przepisy zostały przygotowane przez Ministra – Członka Rady Ministrów Michała Wójcika w konsultacji z Ministerstwem Sprawiedliwości. 

Rząd chce zagwarantować większą ochronę członkom rodzin pensjonariuszy korzystających z domów pomocy społecznej (DPS). Chodzi o rozszerzenie możliwości zwolnienia członków rodziny mieszkańca DPS z odpłatności za pobyt w takim domu.

Najważniejsze proponowane rozwiązania

Wprowadzona została możliwość zwolnienia z opłaty za pobyt pensjonariusza w DPS dla osoby, wobec której pensjonariusz ten w przeszłości rażąco zaniedbywał obowiązki rodzicielskie, doprowadzając do ustania więzi rodzinnych. Chodzi o rażące naruszenie przez pensjonariusza obowiązku alimentacyjnego względem dziecka lub zaniedbywanie innych obowiązków rodzinnych, np. obowiązku opieki, wychowania czy utrzymania.

Z opłaty za pobyt pensjonariusza w DPS zwolniona będzie także osoba, która została pokrzywdzona przestępstwem umyślnym ściganym z oskarżenia publicznego popełnionym przez tego pensjonariusza. Dotychczas zwolnienie z opłaty dotyczyło jedynie przestępstwa z użyciem przemocy.

Zwolnienie z odpłatności za pobyt członka rodziny w DPS dotyczyć będzie przestępstw popełnionych zarówno na szkodę osoby obowiązanej do wnoszenia opłaty, jej małoletniego rodzeństwa lub jej rodzica (tak jak dotychczas), jak również tych, w których pokrzywdzonym jest dziecko tej osoby lub pełnoletnie – nieporadne ze względu na wiek lub stan zdrowia – rodzeństwo.

Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Możliwość zwolnienia z opłaty za pobyt pensjonariusza w DPS

- "Są sytuacje, że ktoś trafia do Domu Pomocy Społecznej i nie wystarcza mu środków na opiekę. Wtedy szuka się pieniędzy wśród dorosłych dzieci, które od kilkudziesięciu lat nie mają więzi z rodzicem, bo ich krzywdził, np. nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego. Dochodzi do dramatów, bo czasami komornik ściąga opłatę na rzecz takiego rodzica. Ta niesprawiedliwość wreszcie się skończy" – mówił Michał Wójcik na konferencji prasowej w Ministerstwie Sprawiedliwości. ­

- "Przypominanie sobie np. po 35 latach, że jest się rodzicem, tylko ze względu na pieniądze, jest niegodziwe. Były skargi, że ojciec, który krzywdził córkę, żądał potem pieniędzy na swój pobyt w DPS. Już tak nie będzie. Rada Ministrów przyjęła przepisy, dzięki którym nie będzie takich żądań" – podkreślił wiceminister Marcin Warchoł.

Na dorosłych dzieciach spoczywa obowiązek troski o rodziców. Zasada ta nie może być jednak nadużywana przez osoby, które jedynie formalnie są rodzicami, a w rzeczywistości nigdy nie zajmowały się swoimi dziećmi i nie łożyły na ich utrzymanie. Nowelizacja pozwoli dorosłym dzieciom zobowiązanym dziś do ponoszenia opłaty na rzecz formalnego rodzica, będącego pensjonariuszem Domu Pomocy Społecznej, uwolnić się od pokrywania tego rodzaju kosztów.

Podstawą zwolnienia z opłaty jest zaniedbanie obowiązków rodzicielskich i doprowadzenie do ustania więzi rodzinnych. Zgodnie z nowymi przepisami, dorosłe dzieci osób, które w ten sposób podchodziły do rodzicielstwa, powinny zostać zwolnione z opłaty, bez względu na to, w jakiej sytuacji finansowej są znajdują.

Naruszenie obowiązków rodzinnych należy udokumentować we wniosku o zwolnienie z opłaty, jak też przedstawić rażące sytuacje związane np. z uchylaniem się przez rodzica od płacenia należnych alimentów.

Dotychczasowe przepisy znajdujące się w ustawie z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej nie dają należytej ochrony przed żądaniem opłaty, które nie zasługuje na uwzględnienie.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl