Nowe świadczenia rodzicielskie 2016 - kto skorzysta?

Świadczenie rodzicielskie

16 kwietnia 2015 do Sejmu wpłynął projekt Ministerstwa Pracy i Pomocy Społecznej, dotyczący zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Planowane zmiany mają wprowadzić do ustawy nowe świadczenie, tzw. „świadczenie rodzicielskie”. Wynosić ma ono 1000 zł miesięcznie, uprawnionymi do niego byliby rodzice, którym urodzi się dziecko, a którzy jednocześnie nie mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego.

W uzasadnieniu projektu Ministerstwo wskazuje:

Wskaźniki dzietności oraz prognozy demografów wskazują jednoznacznie, że nasze społeczeństwo starzeje się. Konieczne są działania, które odwrócą ten trend. Jednym z nich było wydłużenie urlopów rodzicielskich w 2013 r. z 24 do 52 tygodni. Ta zmiana stawia Polskę w europejskiej czołówce. W Danii i Finlandii urlop wynosi 32 tygodnie, a w Norwegii 47 tygodni. Dłużej niż Polacy z dziećmi po narodzinach mogą zostać w domu tylko Szwedzi.

Po pierwszym czytaniu, projekt ustawy skierowano do prac w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, po odpowiednich poprawkach odbyło się II czytanie. Obecnie przystąpiono do III czytania - jest więc szansa, że ustawa wejdzie w życie przed upływem kadencji sejmu.

Zasady przyznawania świadczenia rodzicielskiego

Do tej pory prawo do zasiłku macierzyńskiego (przez 52 tygodnie po urodzeniu dziecka) mieli jedynie pracujący i ubezpieczeni rodzice (w czasie urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego), a także osoby niebędące pracownikami, a podlegające ubezpieczeniu chorobowemu (przykładowo przedsiębiorcy samodzielnie opłacający składki) oraz zatrudnione na umowę zlecenie (jeśli od umowy odprowadzano składki na ubezpieczenie chorobowe).

Nowa ustawa rozszerza zakres pomocy państwa dla rodziców.

Kto otrzyma świadczenie?

Świadczenie rodzicielskie będzie przysługiwało matce, ojcu lub opiekunowi dziecka. W przypadku ojca, uprawnienie do pobierania świadczeń nabędzie on w sytuacji śmierci matki dziecka lub w przypadku porzucenia dziecka przez matkę.

Świadczenie rodzicielskie będzie przysługiwać osobom, które nie są uprawnione do zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego mimo urodzenia dziecka lub opieki nad nim. Uprawnieni do pobierania tego świadczenia będą więc m.in. bezrobotni, rolnicy, studenci, a także wykonujący prace na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kwota i okres wypłacania świadczenia

Świadczenie w wysokości 1000 zł brutto będzie tylko jedno, bez względu na ilość wychowywanych już dzieci. Jednak w przypadku urodzenia większej ilości dzieci w danym czasie, okres na który przyznawane jest świadczenie jest odpowiednio przedłużany – od 52 tygodni w przypadku jednego dziecka, 65 tygodni przy dwóch, 67 w przypadku trzech, 69 przy czterech do 71 tygodni w przypadku pięciorga i więcej dzieci.

Przysługiwać będzie od dnia porodu lub objęcia opieką dziecka.

Od kiedy będą obowiązywać nowe przepisy ?

Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2016, jednak jej przepisy przejściowe dają możliwość uzyskania świadczenia dla osób, których dziecko urodziło się lub zostało przyjęte pod opiekę przed tym dniem.

Prawa do świadczeń będą przysługiwały od dnia wejścia w życie ustawy do upływu 52 tygodni od urodzenia dziecka. W przypadku większej ilości dzieci, okres przedłuża się odpowiednio (65, 67, 69 lub 71 tygodni).

W takim razie zakładając, że dziecko urodzi się w lipcu 2015, świadczenie będzie przysługiwało od stycznia do lipca 2016. Świadczenie rodzicielskie natomiast nie będzie przysługiwało, jeżeli osoby te pobrały już na dziecko zasiłek macierzyński lub skorzystały z przedłużenia okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych

Aby uniknąć sytuacji, w której zasiłek macierzyński mógłby być niższy niż nowe świadczenie, Ministerstwo Pracy proponuje wprowadzenie minimalnej wysokości netto zasiłku macierzyńskiego oraz świadczeń z tytułu urodzenia dziecka w innych systemach niż powszechny system ubezpieczeniowy i określenie jej na poziomie 1000 zł.

Ministerstwo podaje, iż z wprowadzonych w 2013 nowych urlopów rodzicielskich skorzystało już prawie 316 tys. rodziców. Z przeznaczonego wyłącznie dla ojców, dwutygodniowego urlopu ojcowskiego skorzystało w 2014 r. 130 tys. mężczyzn. W związku z tym wsparcie tych rodziców, którzy dotychczas ze świadczeń rodzicielskich skorzystać nie mogli, ma zapewnić dalszy wzrost demograficzny - według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2014 r. w Polsce urodziło się ok. 376 tys. dzieci. To o ok. 6 tys. więcej niż w 2013 r.

Zespół
e-prawnik.pl