Wymeldowanie z urzędu czy na wniosek strony postępowania - opinia prawna

Opinia prawna

Na wstępie należy wyjaśnić, że przedmiotem niniejszej porady nie jest ocena podstaw prawnych uzasadniających wymeldowanie Pani, ani podstaw prawnych zaskarżenia decyzji w przedmiocie wymeldowania.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych organ wydaje decyzję w sprawie wymeldowania na wniosek strony. Ustawa nie definiuje pojęcia strony. Wobec tego należy przyjąć definicję strony zawartą w kodeksie postępowania administracyjnego (k.p.a.). Zgodnie z art. 28 k.p.a. „stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek”. Nie ulega wątpliwości, że Pani były małżonek, który legalnie zajmuje mieszkanie (kwaterę służbową), z którego chce Panią wymeldować, jest stroną postępowania w rozumieniu definicji z art. 28 k.p.a. Ma bowiem co najmniej interes prawny, jeśli nawet nie obowiązek, w żądaniu wydania decyzji o wymeldowaniu Pani.
W art. 29 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych jest zawarty katalog podmiotów zobowiązanych do zawiadomienia właściwego organu gminy o opuszczeniu lokalu przez osobę, która była w nim zameldowana. Podmiotem określonym w katalogu, który można by ewentualnie utożsamiać z Pani małżonkiem, jest najemca. Z ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych nie wynika jednak, że zakwaterowanie jest stosunkiem najmu. Przeciwnie z treści ustawy wynika, że odrębnie od zakwaterowania jest przewidziana możliwość najmu lokalu mieszkalnego. W ustawie osoba zakwaterowana jest określana jako „uprawniony”, w przeciwieństwie do osoby korzystającej z wynajętego lokalu - określanej, jako „najemca” (por. art. 24 ust. 1, art. 32 ust. 2 i art. 36 ust. 1 ustawy). Nie można jednak wyprowadzać z tego wniosku, że Pani były małżonek nie jest stroną postępowania o wymeldowanie. Przepis art. 29 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych odnosi się bowiem do obowiązku najemcy do zawiadomienia o opuszczeniu lokalu przez osobę w nim zameldowaną. Natomiast art. 15 ust. 2 tejże ustawy dotyczy nieco odmiennej sytuacji - stanowi podstawę uprawnienia (a nie obowiązku) żądania wydania decyzji o wymeldowaniu (a nie tylko zawiadomienia właściwego organu o opuszczeniu lokalu).

Na marginesie należy zaznaczyć, że niezależnie od powyższych rozważań, stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych decyzję w sprawie wymeldowania może podjąć organ gminy z urzędu - wniosek byłego małżonka nie jest zatem konieczny.