Akcje pracownicze a majątek małżonków

Odpowiedź prawnika: Akcje pracownicze a majątek małżonków

Akcje pracownicze nabyte w czasie trwania małżeństwa (kiedy obowiązuje ustrój wspólności ustawowej) przez jednego z małżonków (męża) wchodzą do wspólności ustawowej i stanowią element majątku wspólnego małżonków. Przesądza o tym treść art. 33 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w brzmieniu obowiązującym od 20 stycznia 2004 r.), który wymienia wyczerpująco elementy majątku osobistego każdego małżonka. Przyjmuje się przy tym, iż jeżeli określone świadczenie nie daje się przyporządkować któremukolwiek z elementów majątku osobistego małżonków, o których mowa a art. 33 kro, element ten wchodzi do majątku wspólnego małżonków. Powyższe uwagi nie dotyczą rzecz jasna sytuacji, w której małżonkowie zawarli majątkową umowę małżeńską.

Określenie akcji pracowniczych jako elementu majątku wspólnego ma miejsce w przypadku nieodpłatnego (bo o takim zapewne mowa w pytaniu) nabycia akcji przez pracownika pozostającego w ustawowej wspólności majątkowej ze swoim małżonkiem. Jeżeli umowę o nabycie takich akcji pracownik (mąż) zawarł w trakcie trwania małżeństwa (kiedy istniał ustrój ustawowej wspólności majątkowej), wówczas akcje te stanowią element majątku wspólnego małżonków. Nieodpłatnego nabycia akcji przez pracownika pozostającego w ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej nie dotyczy bowiem żaden z wyjątków zastrzeżonych w art. 33 kro.  W ten sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z 11 września 2003 r. sygn. akt III CZP 52/03. O przynależności do majątku wspólnego określonego prawa, w tym przypadku akcji pracowniczych nabytych przez jednego z małżonków, co do którego nie występuje żaden z wyjątków zastrzeżonych w art. 33 kro, rozstrzyga jedynie porównanie chwili nabycia tego prawa z czasem pozostawania nabywcy we wspólności ustawowej. Jeżeli data nabycia przypada na ten czas, nabyte prawo staje się składnikiem majątku wspólnego.

I na odwrót, jeżeli data nabycia prawa nie przypada na czas, w którym nabywca pozostaje we wspólności ustawowej, nabyte prawo nie może stać się składnikiem majątku objętego tą wspólnością. W takim wypadku akcje pracownicze nabyte przez małżonka, który nie pozostawał wtedy we wspólności ustawowej z drugim małżonkiem (np. w wyniku prawomocnego wyroku rozwodowego), akcje te wejdą do majątku osobistego małżonka, który je nabył.