Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z art. 492[1] § 1 kpc, jeżeli doręczenie nakazu zapłaty nie może nastąpić dlatego, że miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju, sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty, a przewodniczący podejmuje odpowiednie czynności.
§ 2. Jeżeli po wydaniu nakazu zapłaty okaże się, że pozwany w chwili wniesienia pozwu nie miał zdolności sądowej, zdolności procesowej albo organu powołanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami kodeksu, sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty i wydaje odpowiednie postanowienie.
Na marginesie można wskazać, iż z przepis ten można rozumieć w ten sposób, że nie jest możliwe ustanowienie kuratora dla doręczeń na podstawie art. 143 kpc (tak M. Jędrzejewska w M. Jędrzejewska, T. Ereciński, J. Gudowski,Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga, Postępowanie zabezpieczające, Warszawa 2007 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, wydanie II).
Zgodnie z art. 479[4] kpc ograniczenie, o którym mowa w § 1 kpc nie dotyczy postępowania w sprawach gospodarczych. Przepis ten obowiązuje od 20 marca 2007 r. Oznacza to, ze w przedstawionym wypadku, jeśli adres pozwanej spółki nie jest znany, można ustanowić kuratora do doręczeń i nakaz zapłaty dzięki temu nie zostanie przez sąd uchylony, co z kolei umożliwi złożenie do komornika wniosku o egzekucję. Ustanowienie kuratora do doręczeń nie jest jednak naszym zdaniem konieczne wobec brzmienia art. 133 § 2a kpc. Zgodnie z nim pisma procesowe dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpisanych do rejestru sądowego na podstawie odrębnych przepisów, doręcza się na adres podany w rejestrze, chyba że strona wskazała inny adres dla doręczeń. Jeżeli ostatni wpisany adres został wykreślony jako niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy i nie zgłoszono wniosku o wpis nowego adresu, adres wykreślony jest uważany za adres podany w rejestrze. Dotyczy to także pierwszego pisma w sprawie.
Zgodnie z art. 299 ksh, odpowiedzialność zarządu za zobowiązania spółki powstaje, jeśli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Brzmienie tego przepisu sugeruje, że wierzyciel musi dojść do etapu egzekucji i uzyskać potwierdzenie jej bezskuteczności – poprzez postanowienie o umorzeniu egzekucji.
W doktrynie ugruntowany jest jednak pogląd, że wierzyciel może wykazywać w zasadzie wszelkimi środkami dowodowymi bezskuteczność egzekucji. Takim dowodem może być na przykład bezskuteczna próba egzekucji przeprowadzona przez innego wierzyciela czy bezskuteczna egzekucja administracyjna. Uznanie, że egzekucja byłaby bezskuteczna może nastąpić także wtedy, gdy np. jedyny majątek spółki jest obciążony już w stu procentach czy nawet ponad miarę hipoteką czy zastawem. Nie można wykluczyć, iż również w przedstawionej sytuacji okoliczności świadczyłyby za uznaniem bezskuteczności egzekucji bez konieczności jej przeprowadzania.