Co należy się każdemu z rodzeństwa
Pytanie:
"Mama, wdowa, zmarła w 2008 r. nie zostawiając testamentu. Miała 4 dzieci - 2 córki i 2 synów. Pozostawiony majątek to mieszkanie spółdzielcze własnościowe oraz dom jednorodzinny. W 1993 r. (16 lat temu) mama podarowała aktem notarialnym wnukowi (synowi córki A) mieszkanie. W 2001 r. (8 lat temu) córka B otrzymała od mamy darowiznę domu z adnotacją, iż darowizna jest zwolniona z obowiązku zaliczenia jej na poczet schedy spadkowej. Co należy się każdemu z rodzeństwa z podziału spadku po matce?"
Odpowiedź prawnika: Co należy się każdemu z rodzeństwa
W sytuacji, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu mamy do czynienia z tzw. dziedziczeniem ustawowym. Zgodnie z art. 931 § 1 kc, w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Dziedziczą oni w częściach równych. Ponieważ Mama była wdową spadek po niej dziedziczy czwórka dzieci w częściach równych – po ¼.
W opisanym stanie faktycznym do spadku nie wchodzą jednak ani dom jednorodzinny, ani mieszkanie. Co więcej nie ma obowiązku ich zaliczenia na schedę spadkową, ani uwzględnienia przy obliczaniu zachowku.
Zgodnie z art. 1039 § 1 kc, jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna została dokonana ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia. W związku z powyższym darowizna domu dokonana na rzecz córki B nie zostanie zaliczona na schedę spadkową (zmarła uczyniła wyraźne zastrzeżenie, że darowizna została dokonana ze zwolnieniem z obowiązku zaliczenia).
Jeżeli zaś chodzi o mieszkanie, to zostało ono podarowane 16 lat przed datą otwarcia spadku. Mimo więc, że darowizny tej dokonano na rzecz osoby nie będącej spadkobiercą albo uprawnionym do zachowku (tj. na rzecz wnuka zmarłej), to darowizna ta nie zostanie uwzględniona przy obliczaniu zachowku, bowiem została dokonana przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku (art. 994 § 1 kc).
Spadkobiercy (tj. czwórka dzieci) dostaną więc po ¼ masy spadkowej, do której jednak nie należy ani mieszkanie, ani dom jednorodzinny.
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?