Pytanie klienta:
""Złożyłem i opłaciłem wniosek o wpis do księgi wieczystej. Czy jeżeli cofnę wniosek przed jego rozpoznaniem to sąd powinien oddać mi wpis od wniosku? Jaki przepis reguluje taką sytuację?
""
Odpowiedź prawnika:
Kwestia zwrotu opłat sądowych uregulowana została w art. 79 i n. ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. a ww. ustawy sąd z urzędu zwraca stronie całą uiszczoną opłatę od pisma odrzuconego lub cofniętego, jeżeli odrzucenie lub cofnięcie nastąpiło przed wysłaniem odpisu pisma innym stronom, a w braku takich stron - przed wysłaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia. Stroną w rozumieniu ustawy jest natomiast każdy uczestnik postępowania sądowego, w tym także świadek, biegły i tłumacz, a kosztami procesu są również koszty innych rodzajów postępowania (art. 7 ust. 1).
Zgodnie natomiast z art. 626[1] par 2 k.p.c. uczestnikiem postępowania wieczystoksięgowego oprócz wnioskodawcy są tylko te osoby, których prawa zostały wykreślone lub obciążone bądź na rzecz których wpis ma nastąpić. W omawianym przypadku uczestnikiem postępowania może być zatem np. dotychczasowy właściciel nieruchomości, osoba na rzecz której wpisane jest lub ma być wpisane ograniczone prawo rzeczowe, itp.
Jeśli istnieją uczestnicy postępowania zastosowanie znajduje ww. zasada, iż cała opłata sądowa podlega zwrotowi przed wysłaniem odpisu wniosku innym stronom. W sytuacji przeciwnej zaś wnioskodawca utraci prawo do zwrotu:
- połowy uiszczonej opłaty, jeżeli wniosek został cofnięty przed rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa została skierowana (art. 79 ust. 1 pkt 3 lit a ustawy);
- całości opłaty, gdy cofnięcie nastąpi po rozpoczęciu posiedzenia niejawnego, którego przedmiotem będzie merytoryczne rozpoznanie wniosku (A. Daczyński, Komentarz do art. 79 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [w:] J. Ignaszewski [red.], Koszty postępowań sądowych. Koszty postępowania cywilnego. Komentarz 2008).
Sprawy w postępowaniu wieczystoksięgowym rozpoznawane są bowiem na posiedzeniu niejawnym (art. 626[1] par. 1 k.p.c.), a przepis art. 79 ust. 1 pkt 3 lit a ustawy o kosztach nie rozróżnia posiedzeń jawnych i niejawnych, stąd znajduje on zastosowanie do obu przypadków.
Reasumując, jeżeli wniosek zostanie cofnięty przed wysłaniem odpisu pisma uczestnikom postępowania, a w ich braku przed wyznaczeniem posiedzenia niejawnego, należny będzie zwrot całej opłaty sądowej. W przypadku cofnięcia wniosku po wyznaczeniu terminu posiedzenia niejawnego należny będzie zwrot połowy tej opłaty,a gdy cofnięcie nastąpi po rozpoczęciu posiedzenia niejawnego przeznaczonego na merytoryczne rozpoznanie sprawy, zwrot nie będzie przysługiwał.