Czas na ukaranie mandatem i nałożenie punktów

Odpowiedź prawnika: Czas na ukaranie mandatem i nałożenie punktów

Mandat karny Policjant może nałożyć jedynie, gdy:

1. schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia,

2. stwierdzi popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy albo za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego, a nie zachodzi wątpliwość co do osoby sprawcy czynu

- w tym także, w razie potrzeby, po przeprowadzeniu w niezbędnym zakresie czynności wyjaśniających, podjętych niezwłocznie po ujawnieniu wykroczenia. Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego nie może nastąpić po upływie 14 dni od daty ujawnienia czynu w wypadku, o którym mowa w pkt 1, i 30 dni w wypadku, o którym mowa w pkt 2.

Z powyższego wynika, że Policjant nie może nałożyć mandatu po upływie 30 dni od ujawnienia czynu. Jak wskazuje J. Lewiński: „Powszechnie przyjmuje się, że datą ujawnienia czynu zarejestrowanego przez fotoradar jest data „odczytania" zarejestrowanego obrazu. Będzie to więc data zbieżna z datą popełnienia wykroczenia albo późniejsza. Chodzi jednak o to, aby nie była ona zbyt odległa od daty zarejestrowania czynu" (tak: Lewiński Janusz, Najnowsze wydanie:  Komentarz do kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, Warszawa 2007 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis wydanie V). Po tym czasie wniosek o ukaranie sprawcy może być skierowany do sądu.

Po upływie roku ustaje karalność wykroczenia (a więc po tym okresie również i sąd nie może nałożyć kary), chyba że w tym czasie wszczęto postępowanie - wtedy karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu.

Punkty za naruszenie przepisów ruchu drogowego wpisane do ewidencji usuwa się po upływie 1 roku od dnia naruszenia (a nie wpisu), chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć przypisana liczba punktów przekroczyłaby 24 punkty lub w przypadku kierowców „świeżo upieczonych kierowców"- 20 punktów.  Jak wskazał WSA w jednym z orzeczeń: "Stosownie do art. 130 ust.

1 ustawy Prawo o ruchu drogowym Policja prowadzi ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Określonemu naruszeniu przypisuje się liczbę punktów w skali od 0 do 10 i wpisuje do tej ewidencji. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu wpisane punkty usuwa się z ewidencji po upływie 1 roku od dnia naruszenia , chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które na podstawie np. prawomocnego mandatu (przyjętego) przypisana liczba punktów przekroczyłaby 24 punkty. Oznacza to, że po upływie roku od naruszenia przez kierowcę przepisów, w ewidencji nie może figurować ilość punktów za wykroczenie. Zasada ta jednak nie ma zastosowania do sytuacji gdy przed upływem roku kierowca ponownie naruszy zasady ruchu drogowego. W takiej sytuacji punkty wymienione za pierwsze z wyżej wymienionych wykroczeń nie podlegają usunięciu z ewidencji". Co do zasady do ewidencji wpisuje się punkty karne gdy zostanie nałożony mandat lub zostanie wydany prawomocny wyrok sądu. Jeżeli jednak Policja kieruje wniosek o ukaranie do sądu, może dokonać wpisu tymczasowego do ewidencji przed wydaniem prawomocnego wyroku. Wpis tymczasowy zawiera informację o liczbie punktów, które zostaną przypisane w przypadku potwierdzenia naruszenia prawomocnym orzeczeniem.  Po uprawomocnieniu się wyroku, wpis tymczasowy zamienia się we wpis ostateczny. Warunkiem jednak figurowania wpisu jest to, by nie upłynął rok od popełnienia wykroczenia  Po upływie roku od dnia wykroczenia, punkty powinny zostać z ewidencji usunięte (chyba, że zachodzą przypadki uniemożliwiające wykreślenie, wskazane powyżej). 

Z powyższego wynika, ze jeżeli od dnia popełnienia przez Pana wykroczenia upłynęło pół roku, Policja nie może ukarać Pana mandatem. Może jednak skierować wniosek o ukaranie do sądu. Kierując wniosek do sądu, może Panu wpisać tymczasowo punkty karne. Zakładając, że za popełnione wykroczenia w tym okresie nie otrzymał Pan punktów karnych przekraczających liczbę 24 (lub 20) to jeżeli przed upływem roku od dnia wykroczenia zostanie wydany wyrok i uprawomocni on się, punkty zamienią się w punkty ostateczne. Będą one jednak widnieć w ewidencji do momentu upływu roku od dnia wykroczenia, chyba, że nie będą one mogły być wykreślone z powodu popełnienia przez Pana wykroczeń przekraczających wskazaną  wyżej  ilość punktów karnych.