Czas świadczenia rzeczowego na rzecz obrony

Odpowiedź prawnika: Czas świadczenia rzeczowego na rzecz obrony

Przepisy ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP przewidują obowiązek świadczeń rzeczowych zarówno w okresie wojny, jak i pokoju.

Decyzję administracyjną o przeznaczeniu nieruchomości lub rzeczy ruchomej na cele świadczeń rzeczowych doręcza się posiadaczowi nieruchomości lub rzeczy ruchomej oraz wnioskodawcy (tj. odpowiedniej jednostce) na  piśmie wraz z uzasadnieniem. Od decyzji przysługuje posiadaczowi nieruchomości lub rzeczy ruchomej oraz wnioskodawcy odwołanie do wojewody, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji. Decyzja ta może być zmieniona przez wojewodę również z urzędu, jeśli została wydana z naruszeniem przepisów prawa. W decyzji można zobowiązać posiadaczy nieruchomości lub rzeczy ruchomych do wykonania tych świadczeń bez odrębnego wezwania.

Zgodnie z art. 209 ustawy czas wykonywania świadczeń rzeczowych nie może przekraczać jednorazowo w przypadku pobrania przedmiotu świadczenia:

1. w celu sprawdzenia gotowości mobilizacyjnej Sił Zbrojnych - czterdziestu ośmiu godzin

2. w związku z ćwiczeniami wojskowymi lub ćwiczeniami w jednostkach przewidzianych do militaryzacji - siedmiu dni

3. w związku z ćwiczeniami w obronie cywilnej lub ćwiczeniami praktycznymi w zakresie powszechnej samoobrony - dwudziestu czterech godzin.

Nałożenie obowiązku świadczenia rzeczowego może nastąpić najwyżej trzy razy w roku, z tym że w wymiarze 7 dni tylko jeden raz.

Ograniczenia czasowe nie dotyczą używania nieruchomości udostępnianych na czas przeprowadzenia rejestracji przedpoborowych oraz poboru ani  używania nieruchomości i rzeczy ruchomych udostępnionych w celu zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków.

Co do skierowania decyzji do Pana jako przedsiębiorcy, to pojawiają się wątpliwości czy i w jakim zakresie powodowałoby to wadliwość decyzji. Właścicielem nieruchomości pozostaje Pan nadal, bez względu na to czy nieruchomość jest wciągnięta w środki trwale czy nie. Wydaje się, że biorąc pod uwagę rodzaj obowiązku, wskazanie Pana jako przedsiębiorcy nie ma większego znaczenia, choć należałoby wskazać na to uchybienie w odwołaniu od decyzji. Być może jest to też spowodowane tym, że wykorzystuje Pan tę nieruchomość na potrzeby działalności, gdyż przepisy posługują się pojęciem posiadacza, a nie właściciela.

Inaczej byłoby w razie nałożenia obowiązku świadczenia rzeczowego, które może być nałożone wyłącznie na terenowe organy administracji rządowej, instytucje państwowe, organy samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne np.: obowiązek dostosowania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych do potrzeb obrony państwa, w sposób nie zmieniający ich właściwości i przeznaczenia czy obowiązek przystosowania budowanych (przebudowywanych i rozbudowywanych) obiektów budowlanych oraz wytwarzanych rzeczy ruchomych do potrzeb obrony państwa, w sposób niezmieniający ich właściwości i przeznaczenia.