Jak założyć w Polsce kasyno? Czy obywatel Niemiec może to zrobić?

Odpowiedź prawnika: Jak założyć w Polsce kasyno? Czy obywatel Niemiec może to zrobić?

Niniejsza opinia prawna zawiera analizę sytuacji oraz wskazanie odpowiedzi na zadane pytania w oparciu o przepisy ustawy 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 672, dalej u.s.d.g.), ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz. U. 2009 r., nr 201, poz. 1540, dalej u.g.h.), poglądy doktryny oraz aktualne orzecznictwo sądów polskich.

Zasadniczo zgodnie z art. 13 ust. 1 u.s.d.g.:

1. Osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej, z państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz osoby zagraniczne z państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa z Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach, jak obywatele polscy.

Z dniem 1 stycznia 2001 roku zmienił się stan prawny regulujący zasady podejmowania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne, względnie przedsiębiorców zagranicznych. Pojęcie osoby zagranicznej zostało zdefiniowane w art. 5 pkt 2 u.s.d.g., zgodnie z którym osobą zagraniczną jest osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania za granicą, nieposiadająca obywatelstwa polskiego, osoba prawna z siedzibą za granicą oraz jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną posiadająca, zdolność prawną, z siedzibą za granicą. Komentowany przepis, konstytuując przesłanki podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby zagraniczne, wyróżnia trzy grupy tych osób, różnicując ich status prawny w tym zakresie. Do pierwszej grupy należą osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, do których należy Norwegia, Islandia, Lichtenstein i Szwajcaria (ugrupowanie z siedzibą w Genewie działa od 1960 roku). Oczywiście obywatel Niemiec zaliczany jest do tej kategorii podmiotów ze względu na przynależność tego Państwa do UE.

Osoby zagraniczne należące do pierwszej grupy mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy polscy. Przepis ten jest konsekwencją uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej. Zasada równego traktowania, o której tu mowa, wynika bezpośrednio z postanowień Traktatu. W ramach traktatowej swobody przedsiębiorczości wyróżnia się swobodę pierwotną oraz wtórną. Komentowany przepis odnosi się przede wszystkim do swobody pierwotnej, która obejmuje prawo do bezpośredniego podejmowania i prowadzenia przedsiębiorstw oraz nabywania udziałów w przedsiębiorstwach. Wskazane osoby zagraniczne mogą zatem korzystać z wszelkich form organizacyjnoprawnych przewidzianych w ustawodawstwie polskim, po spełnieniu odpowiednich przesłanek wynikających z ustawodawstwa polskiego.

Inaczej sytuacja wygląda gdyby obywatel Niemiec prowadził już działalność gospodarczą na ternie Niemiec i tą samą działalność chciałby prowadzić na terenie Polski (pod firmą niemiecką). W takim wypadku koniecznie byłoby powołanie oddziału w Polsce. Zgodnie z art. 85 ust. 1 u.s.d.g.:

1. Dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni mogą, na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej „oddziałami”.

W związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej nie ma naturalnie potrzeby stosowania zasady wzajemności do przedsiębiorców zagranicznych z państw Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego. Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział jest obowiązany ustanowić osobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego. Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców. Zasady wpisu do rejestru przedsiębiorców określają przepisy odrębnej ustawy.

Powyższe zasady podejmowania działalności gospodarczej przez obywatela Niemiec lub przez przedsiębiorcę z Niemiec należy następnie skonfrontować z postanowieniami regulacji u.g.h. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1) lit. a komentowanej ustawy:

1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) ośrodkach gier - rozumie się przez to:

a) kasyno gry - jako wydzielone miejsce, w którym prowadzi się gry cylindryczne, gry w karty, gry w kości lub gry na automatach, na podstawie zatwierdzonego regulaminu, przy czym minimalna łączna liczba urządzanych gier cylindrycznych i gier w karty wynosi 4, a liczba zainstalowanych automatów wynosi od 5 do 70 sztuk,

Następnie zgodnie z art. 6 ust. 1 u.g.h. działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach może być prowadzona na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry. Bardzo istotna jest treść ust. 4 i 5 komentowanego przepisu u.g.h.:

4. Działalność w zakresie określonym w ust. 1-3 może być prowadzona wyłącznie w formie spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, mającej siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 5. Akcje (udziały) w spółkach, o których mowa w ust. 4, może nabywać lub obejmować:

1) osoba prawna lub spółka niemająca osobowości prawnej, której siedziba znajduje się na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;

2) osoba fizyczna będąca obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Z powyższego wynika, że do prowadzenia kasyna w Polsce należy powołać spółkę akcyjna lub spółkę z o.o. Nie można prowadzić kasyna jako jednoosobowy przedsiębiorca na podstawie wpisy w CEIDG lub spółka osobowa (np. spółka jawna). Podobnie nie można prowadzić kasyna w Polsce jako oddział przedsiębiorstwa zagranicznego – przedsiębiorcy tacy mogą być natomiast akcjonariuszami lub udziałowcami spółki polskiej prowadzącej kasyno.

Przepisy u.g.h. Przewidują dalsze wymagające warunki co do funkcjonowania powyższej spółki. Zgodnie z art. 9 i nast. u.g.h. warunkiem urządzania gier objętych monopolem państwa jest zatwierdzenie ich regulaminu przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Wysokość kapitału zakładowego spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącej działalność w zakresie gier urządzanych w kasynie gry - nie może wynosić mniej niż 4 000 000 zł. W spółkach tych, nie może być akcji (udziałów) uprzywilejowanych, a maksymalna wartość akcji (udziałów) przysługujących jednemu podmiotowi nie może przekraczać jednej trzeciej wartości kapitału zakładowego spółki. Działalność w zakresie prowadzenia kasyna w Polsce może być prowadzona, pod warunkiem że:

1. akcjonariuszami (wspólnikami) posiadającymi akcje (udziały), których wartość przekracza jedną setną kapitału zakładowego spółki, lub członkami zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki są osoby fizyczne, osoby prawne lub spółki niemające osobowości prawnej, co do których nie istnieją uzasadnione zastrzeżenia z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego lub bezpieczeństwa interesów ekonomicznych państwa;
2. członkowie zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki posiadają obywatelstwo polskie lub obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju;
   
3. przed organami wymiaru sprawiedliwości nie toczy się postępowanie przeciwko osobom wymienionym w pkt 1 w sprawach przestępstw określonych w art. 299 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), zwanej dalej „Kodeksem karnym”.
   

Osoby fizyczne będące wspólnikami (akcjonariuszami) spółki prowadzącej działalność w zakresie prowadzenia kasyna w Polsce, reprezentujące co najmniej jedną setną kapitału zakładowego, oraz członkowie zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej takiej spółki powinni posiadać nienaganną opinię, w szczególności nie mogą być osobami skazanymi za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe (art. 12 ust. 1 u.g.h.).

Kasyna gry mogą być lokalizowane w miejscowościach liczących do 250 tys. mieszkańców - 1 kasyno. Na każde kolejne rozpoczęte 250 tys. mieszkańców liczbę dozwolonych kasyn gry zwiększa się o 1. Łączna liczba kasyn gry w województwie nie może być jednak wyższa niż 1 kasyno na każde pełne 650 tys. mieszkańców województwa (art. 15 u.g.h.). Kasyna gry mogą być także lokalizowane na pełnomorskich statkach pasażerskich i promach pasażerskich o polskiej przynależności, pod warunkiem że gra prowadzona jest w czasie rejsu i rozpoczyna się nie wcześniej niż po upływie 30 minut po wypłynięciu z portu i kończy się nie później niż na 30 minut przed wpłynięciem do portu przeznaczenia.

Koncesji na prowadzenie kasyna gry udziela minister właściwy do spraw finansów publicznych. Jednakże w przypadku złożenia wniosku o udzielenie koncesji, której wydanie podlega ograniczeniom ilościowym, minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłosi na stronie internetowej urzędu informację o złożeniu wniosku, wraz ze wskazaniem nazwy podmiotu, przedmiotu wniosku oraz miejscowości, której wniosek dotyczy (art. 33 u.g.h.). Jeżeli o koncesję której wydanie podlega ograniczeniom ilościowym, ubiega się więcej niż jeden podmiot spełniający warunki określone w ustawie, minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłasza i przeprowadza przetarg.

O koncesję lub zezwolenie mogą się ubiegać wyłącznie podmioty, które udokumentują (art. 34 u.g.h.):

1. legalność źródeł pochodzenia kapitału;
2. niezaleganie z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa oraz z zapłatą należności celnych;
3. niezaleganie z zapłatą składek na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne

Wniosek o udzielenie koncesji na prowadzenie kasyna gry powinien zawierać (art. 35 u.g.h.):

1. odpis aktu notarialnego umowy lub statutu spółki oraz aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego;
2. oznaczenie imienne akcji lub udziałów z określoną ich wartością nominalną; 
3. informacje o obecnym i przeszłym statusie prawnym oraz o sytuacji finansowej;
4. dane osobowe (imiona, nazwiska, obywatelstwo, miejsce zamieszkania, rodzaj oraz serię i numer dokumentu tożsamości, informacje dotyczące posiadanego wykształcenia oraz doświadczenia zawodowego) akcjonariuszy (wspólników) będących osobami fizycznymi, reprezentujących co najmniej jedną setną kapitału zakładowego spółki, członków zarządu, rady nadzorczej i komisji rewizyjnej spółki oraz osób mających sprawować zarząd nad kasynem gry; w przypadku spółek handlowych będących akcjonariuszami (wspólnikami) - również informacje o ich obecnym i przeszłym statusie prawnym oraz o sytuacji finansowej;
5. opis usytuowania geograficznego budynku lub miejsca, w którym ma być ulokowane kasyno gry, określenie jego rozmiarów, wraz z planem budynku; 
6. odpis dokumentów wskazujących na prawo do władania budynkiem (lokalem) lub umowy zobowiązującej do oddania we władanie budynku (lokalu), w którym będą urządzane gry; 
7. przewidywaną datę rozpoczęcia działalności; 
8. przewidywany rodzaj oraz liczbę gier, wraz z informacją o planowanej kolejności ich uruchomienia;
9. szacunkową wielkość zatrudnienia, z określeniem stanowisk pracy, oraz projektowane warunki zatrudnienia osoby mającej sprawować zarząd nad kasynem gry; 
10. opis organizacji i funkcjonowania kasyna gry, w szczególności zasady przechowywania i ewidencjonowania kapitału gry losowej lub gry na automatach; 
11. studium ekonomiczno-finansowe, zawierające co najmniej określenie inwestycji i przewidywanej rentowności; 
12. projekty regulaminów gier;
13. projekt systemu służącego rejestracji gości; 
14. proponowane warunki złożenia zabezpieczenia określonego w art. 63 u.g.h.; 
15. pozytywną opinię rady gminy o lokalizacji kasyna gry;
16. dokumenty potwierdzające legalność źródeł pochodzenia kapitału, a w szczególności:
    
    • w przypadku akcjonariusza (wspólnika) będącego osobą fizyczną, reprezentującego co najmniej jedną setną kapitału zakładowego spółki - zaświadczenie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o pokryciu udziałów lub akcji z ujawnionych źródeł przychodów, 
    • w przypadku akcjonariuszy (wspólników) będących osobami prawnymi - sprawozdanie finansowe sporządzone w sposób określony w odrębnych przepisach;
17. aktualne zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa oraz o niezaleganiu z zapłatą składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne; 
18. oświadczenia akcjonariuszy (wspólników) posiadających akcje (udziały), których wartość przekracza jedną setną kapitału zakładowego spółki, lub członków zarządu, rady nadzorczej i komisji rewizyjnej, że nie toczy się przeciwko nim postępowanie przed organami wymiaru sprawiedliwości w sprawach przestępstw określonych w art. 299 Kodeksu karnego; 
19. aktualne zaświadczenia, że akcjonariusze (wspólnicy) będący osobami fizycznymi, reprezentujący co najmniej jedną setną kapitału zakładowego spółki, oraz członkowie zarządu, rady nadzorczej i komisji rewizyjnej spółki nie byli skazani za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe
    

Koncesji na prowadzenie kasyna gry udziela się na okres 6 lat (art. 49 ust. 1 u.g.h.). W zakresie zabezpieczenia, o którym mowa w art. 63 u.g.h. podmiot jest obowiązany, w terminie określonym w koncesji lub zezwoleniu, złożyć, w celu zapewnienia ochrony interesu finansowego uczestników gier hazardowych oraz zabezpieczenia zobowiązań podatkowych w podatku od gier, zabezpieczenie finansowe w wysokości 1 200 000 zł - w przypadku prowadzenia kasyna gry. Kwota ta jest przewidziana dla prowadzenia od jednego do trzech kasyn gry. Jedna koncesja jest udzielana na prowadzenie jednego kasyna gry.