Darowizna nieruchomości po śmierci darczyńcy

Pytanie:

"Czy można podarować nieruchomość na wypadek swojej śmierci?"

Odpowiedź prawnika: Darowizna nieruchomości po śmierci darczyńcy

Chodzi tutaj o darowiznę na wypadek śmierci (donatio mortis causa). Darowizna taka jest umową (wymaga oświadczeń woli dwóch stron) i jest zawierana z zastrzeżeniem, że przeniesienie własności nastąpi po śmierci darczyńcy. Istnieje spór w doktrynie co do dopuszczalności takiej darowizny. Rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można bowiem jedynie przez testament (art. 941 K.c.). Elżbieta Niezbecka wypowiada się wprost za nieważnością takich darowizn1. Natomiast Edward Drozd uznaje, że mogą one być dokonywane, jeżeli darowizna dotyczy poszczególnego przedmiotu, nie zaś całego majątku spadkowego. Darowizna całego majątku przyszłego, według stanu z chwili śmierci darczyńcy jest niedopuszczalna, jako że w istocie zmierza do obejścia przepisu zakazującego umów o spadek po osobie żyjącej. Majątek darczyńcy bowiem staje się z chwilą jego śmierci spadkiem2.

Ponadto nie można dokonywać przeniesienia nieruchomości pod warunkiem, ani zastrzeżeniem terminu, stąd taka darowizna za życia darczyńcy wywoływałaby tylko skutek zobowiązujący, śmierć darczyńcy jako ziszczenie się warunku nie wywoływałaby jeszcze skutku rzeczowego (przeniesienia własności). Do wywołania skutku rzeczowego potrzebna byłaby kolejna umowa o przeniesienie własności nieruchomości między obdarowanym a spadkobiercami darczyńcy.

Ze względu na zakaz zawarty w art. 157 § 1 k.c., niedopuszczalna jest [...] darowizna z zastrzeżeniem terminu dla przejścia własności, którym miałaby być śmierć darczyńcy. Nadejście tego terminu nie może spowodować przejścia własności na obdarowanego (lub jego spadkobierców) z mocy samego prawa. Umowa darowizny zawierająca takie zastrzeżenie nie jest jednak nieważna. Nie może ona tylko wywołać skutku rzeczowego. Zatem także w tym wypadku konieczne staje się zawarcie umowy rzeczowej, do zawarcia której zobowiązani są spadkobiercy darczyńcy3.

1 Andrzej Kidyba (red.), Elżbieta Niezbecka, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Spadki, wyd. III, 2011.11.15

2Drozd Edward, Darowizna na wypadek śmierci., Rejent, 1992

3Ibidem.


Zespół prawników
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika