Dobra osobiste i zniesławienie w gazecie

Odpowiedź prawnika: Dobra osobiste i zniesławienie w gazecie

Jeżeli ujawnione informacje mają charakter ściśle prywatny to w Pańskim przypadku nastąpiło naruszenie dobra osobistego tj. prawa do prywatności. Jest ono chronione przez przepisy kodeksu cywilnego. Nie jest ważne to, czy informacje z życia prywatnego są prawdziwe czy nie. Redakcja gazety nie miała prawa publikować ich bez Pańskiej zgody. Katalog, czyli rodzaje dóbr osobistych jest podany w Kodeksie i ma charakter tylko przykładowy. Nie ulega więc wątpliwości, że sfera życia prywatnego jest chroniona tymi przepisami. W razie procesu na Pańską korzyść przemawia domniemanie bezprawności działania gazety.

Jeżeli chodzi o ochronę dóbr osobistych to należy tu przytoczyć art. 24 par1 KC “Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny”. Zatem może Pan domagać się usunięcia jego skutków np. przeproszenia na łamach gazety, albo zadośćuczynienia pieniężnego albo zapłaty sumy na cel społeczny (np. organizację społeczną).

Prawdziwość opisu, jaki pojawił się w owej gazecie ma natomiast znaczenie z punktu widzenia prawa karnego. W takim wypadku mógłby Pan poza postępowania cywilnego na drodze postępowania karnego dochodzić sprawiedliwości. Zgodnie z artykułem 212 kodeksu karnego kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli sprawca dopuszcza się tego czynu za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

W celu ścigania przestępstwa popełnionego w tym wypadku przez gazetę należy wnieść oskarżenie (konkretnie pokrzywdzony). Jest to bowiem przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego.

Proszę przy tym pamiętać, iż w rozumieniu przepisów pomawiać to bezpodstawnie zarzucić, niesłusznie przypisać coś komuś, posądzić, oskarżyć kogoś o coś. Są to zatem sytuacje, w których sprawca przypisuje pomawianemu coś negatywnie ocenianego, co w konsekwencji może doprowadzić do poniżenia pomawianego w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.

Wiadomości przekazywane przez pomawiającego muszą być takimi, które mogą spowodować zniesławienie. Jednak o zniesławiającym charakterze wiadomości nie decyduje subiektywne odczucie pokrzywdzonego, lecz ocena obiektywna (tj. stwierdzenie, czy w odczuciu społecznym jest to zniesławienie).

Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, prawnej lub innej jednostki organizacyjnej redaktor naczelny redakcji właściwego dziennika lub czasopisma jest obowiązany opublikować bezpłatnie:

1. rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej,

2. rzeczową odpowiedź na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym.

Sprostowanie lub odpowiedź należy opublikować:

• w dzienniku - w ciągu 7 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi,

• czasopiśmie - w najbliższym lub jednym z dwóch następujących po nim przygotowywanych do druku numerów,

• innym niż dziennik przekazie za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu - w najbliższym analogicznym przekazie, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi.

Sprostowanie w drukach periodycznych powinno być opublikowane lub przynajmniej zasygnalizowane w tym samym dziale równorzędną czcionką oraz pod widocznym tytułem. W tekście nadesłanego sprostowania lub odpowiedzi nie wolno bez zgody wnioskodawcy dokonać skrótów ani innych zmian, które by osłabiały jego znaczenie lub zniekształcały intencję autora sprostowania; tekst sprostowania nie może być komentowany w tym samym numerze lub audycji; nie odnosi się to do odpowiedzi; nie wyklucza to jednak prostej zapowiedzi polemiki lub wyjaśnień.

Tekst sprostowania lub odpowiedzi nie może być dłuższy od dwukrotnej objętości fragmentu materiału prasowego, którego dotyczy; redaktor naczelny nie może wymagać, aby sprostowanie lub odpowiedź były krótsze niż pół strony znormalizowanego maszynopisu.