Dochodzenie a śledztwo w procesie karnym

Odpowiedź prawnika: Dochodzenie a śledztwo w procesie karnym

Art. 286 § 1 kodeksu karnego stanowi, że kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Jest to zatem występek zagrożony karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Należy wyjaśnić, że przestępstwa się nie przedawniają. O przedawnieniu możemy mówić wyłącznie w odniesieniu do karalności. To właśnie karalność danego przestępstwa ulega przedawnieniu.

Art. 101  § 1 kodeksu karnego w pkt 2a stanowi, że karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat: 15 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat. Jeżeli w tym 15 letnim okresie wszczęto postępowanie przeciwko osobie (przedstawienie zarzutów), karalność popełnionego przez nią przestępstwa ustaje z upływem 10 lat od zakończenia tego okresu.

W każdym razie nie można wykonać kary, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego upłynęło lat:

• 30 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat albo karę surowszą,  

• 15 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat,  

• 10 - w razie skazania na inną karę.

Dochodzenie może być prowadzone maksymalnie 2 miesiące. Prokurator może przedłużyć ten okres do 3 miesięcy, a w wypadkach szczególnie uzasadnionych - na dalszy czas oznaczony. Dochodzenie prowadzi Policja lub inne organy takie jak: Straż Graniczna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego Służba Celna oraz Centralne Biuro Antykorupcyjne, Żandarmeria Wojskowa, organy kontroli skarbowej, Państwowa Straż Łowiecka i Służba Leśna. Dochodzenie może także prowadzić prokurator. Ogólnie śledztwo prowadzi się w sprawach o poważniejsze przestępstwa (prowadzi je tylko prokurator). Prokurator może powierzyć Policji przeprowadzenie śledztwa w całości lub w określonym zakresie albo dokonanie poszczególnych czynności śledztwa. Śledztwo powinno być ukończone w ciągu 3 miesięcy. W uzasadnionych wypadkach okres śledztwa może być przedłużony na dalszy czas oznaczony przez prokuratora nadzorującego śledztwo lub prokuratora bezpośrednio przełożonego wobec prokuratora, który prowadzi śledztwo, nie dłuższy jednak niż rok. W szczególnie uzasadnionych wypadkach właściwy prokurator nadrzędny nad prokuratorem nadzorującym lub prowadzącym śledztwo może przedłużyć jego okres na dalszy czas oznaczony. We wszystkich sprawach oprócz wymienionych poniżej prowadzone zasadą jest prowadzenie postępowania przygotowawczego w formie śledztwa.

Dochodzenie prowadzi się w sprawach o przestępstwa należące do właściwości sądu rejonowego:

1. zagrożone karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, z tym że w wypadku przestępstw przeciwko mieniu tylko wówczas, gdy wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub grożąca nie przekracza 100 000 złotych, 

2. przewidziane w art. 159 i 262 § 2 Kodeksu karnego, 

3. przewidziane w art. 279 § 1, art. 286 § 1 i 2 oraz w art. 289 § 2 Kodeksu karnego, jeżeli wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub grożąca nie przekracza 100 000 złotych. 

Spośród spraw o przestępstwa wymienione w pkt 1 nie prowadzi się dochodzenia w sprawach o przestępstwa określone w Kodeksie karnym w art. 155, 156 § 2, art. 157a § 1, art. 164 § 2, art. 165 § 2, art. 168, 174 § 2, art. 175, 181-184, 186, art. 201, art. 231 § 1 i 3, art. 233 § 1 i 4, 240 § 1, art. 250a § 1-3,  art. 265 § 3 oraz w rozdziale XXXVI i XXXVII kodeksu karnego. Poza tym dochodzenia nie prowadzi się:

• w stosunku do oskarżonego pozbawionego wolności w tej lub innej sprawie, chyba że zastosowano zatrzymanie 

• wobec sprawcy ujętego na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem tymczasowo aresztowanego

• jeżeli oskarżony jest nieletni, głuchy, niemy, niewidomy lub gdy biegli lekarze psychiatrzy powołani do wydania opinii w sprawie stwierdzą, że poczytalność oskarżonego w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu lub w czasie postępowania jest wyłączona albo w znacznym stopniu ograniczona