Działalność konkurencyjna byłego dyrektora

Odpowiedź prawnika: Działalność konkurencyjna byłego dyrektora

Skoro nie podpisaliście Państwo z pracownikiem umowy o zakazie konkurencji nie znajdą w niniejszym przypadku zastosowania przepisy kodeksu pracy dotyczące tej instytucji prawa pracy. Jednakże, możemy wskazać, iż znajdą w przedstawionej sytuacji postanowienia ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dnia 16 kwietnia 1993 roku.

Przede wszystkim ustawa przewiduje zakaz przekazywania, ujawnienia lub wykorzystania cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy (art. 11 ust. 1 ustawy). Przepis ten stosuje się także do stosuje się również do osoby, która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego - przez okres trzech lat od jego ustania, chyba że umowa stanowi inaczej albo ustał stan tajemnicy.

Zasadnicze znaczenie będzie miał jednak przepis art. 12 ust. 2. Zgodnie z jego treścią czynem nieuczciwej konkurencji jest także nakłanianie klientów przedsiębiorcy lub innych osób do rozwiązania z nim umowy albo niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy.
Jak wskazują komentatorzy niniejszej ustawy podobnie należy oceniać (stosując przepis art. 12 ust. 2) spotykaną w praktyce sytuację, gdy dotychczasowy pracownik przedsiębiorcy rozpoczyna własną, konkurencyjną działalność gospodarczą, korzystając z bazy danych przejętej bez zgody dotychczasowego pracodawcy (nie jest w tym wypadku wykluczona odpowiedzialność sprawcy na podstawie art. 11, jeśli baza była objęta tajemnicą). Zdobywanie klientów kosztem innego uczestnika rynku powinno następować na drodze uczciwej rywalizacji, za którą uważa się w szczególności konkurencję cenową i jakościową (zob. J. Szwaja, w: J. Barta i in., Ustawa o zwalczaniu..., s. 41). Uczciwe przejęcie klientów powinno być zatem wynikiem atrakcyjności oferty własnej. Za niedopuszczalną metodę działania należy uznać zniechęcanie klientów do poprzedniego kontrahenta (np.

przez rozpowszechnianie wiadomości oczerniających, dotyczących jego niekorzystnej sytuacji finansowej, niskiej jakości produktu czy braku profesjonalizmu - zob. uwagi do art. 14), jak również zobowiązanie się np. do zapłacenia kar umownych za klientów, którzy rozwiążą określoną umowę - tak Nowińska Ewa, Vall Du Michał, Najnowsze wydanie:  Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Warszawa 2008 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie IV).

Czynem nieuczciwej konkurencji jest również utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku, w szczególności przez m. in. nakłanianie osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupu towarów lub usług od innych przedsiębiorców (art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy).

Jak więc wynika z powyższego, ustawa przewiduje wiele rozwiązań Państwa sytuacji. Jeśli dotychczasowy pracownik naruszył którekolwiek postanowienia ustawy istnieje możliwość pociągnięcia go do odpowiedzialności tak cywilnej jak i karnej, w oparciu o przepisy ustawy.

W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:  

1. zaniechania niedozwolonych działań,  

2. usunięcia skutków niedozwolonych działań,  

3. złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,  

4. naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych,  

5. wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych,  

6. zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony. 

Roszczenia z tego tytułu przedawniają się z upływem trzech lat od dnia dokonania naruszenia.

Kto natomiast, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi w stosunku do przedsiębiorcy, ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli wyrządza to poważną szkodę przedsiębiorcy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Kto rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o przedsiębiorstwie, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorstwa, w celu szkodzenia przedsiębiorcy,  
podlega karze aresztu lub grzywny - tak przepisy karne - art. 23 i 26 ustawy.