Faktyczne poniesienie wydatku a koszty

Odpowiedź prawnika: Faktyczne poniesienie wydatku a koszty

Podatek od nieruchomości (użytkowanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą), o ile można stwierdzić jego związek z osiągniętym przychodem, może być zaliczany do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654, ze zm.), „kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.” Zgodnie zaś z art. 15 ust. 4, koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione. Zarachowaniem, o którym mowa w art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest dokonanie przez podatnika stosownego zapisu odzwierciedlającego koszt podatkowy w księgach rachunkowych (zgodnie z przepisami o rachunkowości). Przepis art. 15 ust. 4 nie stanowi samodzielnej podstawy do uznania określonego kosztu za koszt uzyskania przychodu; reguluje jedynie zasady potrącania kosztów uzyskania przychodów. Przewiduje możliwość uznania za koszt uzyskania przychodu wydatków jeszcze nie poniesionych, lecz już zarachowanych.

Liczne kontrowersje i spory z urzędem skarbowym budzi określenie „poniesione”. Warto dla ustalenia znaczenia wskazanego słowa przytoczyć treść orzeczenia NSA z dnia 14 kwietnia 2004 r. o sygnaturze FSK 113/04: „(…) Wykładnia językowa użytego sformułowania "koszty poniesione" wskazuje na czas dokonany, co oznacza, iż chodzi tu o taki stan, w którym nastąpiło obciążenie kosztem nie tylko w sensie ewidencyjnym, ale w znaczeniu realnym, a więc w faktycznym poniesieniu wydatku. Koszt jest, więc związany z wydatkiem. Potrącalność kosztów w czasie znajduje swoje uregulowanie w art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (odpowiednio art. 15 ust.

4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Przepis ten ustanawia ogólną regułę, w myśl której koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Od tej ogólnej zasady ustawodawca przewiduje wyjątki, a mianowicie u podatników prowadzących księgi rachunkowe i podatkowe księgi przychodów i rozchodów, koszty uzyskania przychodów objęte tymi księgami są potrącane tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą. Oznacza to, iż są potrącalne także koszty uzyskania przychodów poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego oraz koszty uzyskania przychodów jeszcze nie poniesione faktycznie, lecz zgodnie z obowiązującymi przepisami już zaksięgowane, pod tymże wszakże warunkiem, że odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego. Wskazać jednak trzeba, iż omawiany przepis art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowi samodzielnej podstawy do uznania określonego kosztu za koszt uzyskania przychodu, a reguluje jedynie zasady potrącania kosztów uzyskania przychodu. (…)Wobec tych podatników (prowadzących księgi rachunkowe) wprowadzono zasadę: koszty uzyskania przychodów można potrącić tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, niezależnie od roku, w którym poniesiono wydatek, będący takim kosztem [w tym, w poprzednim (-ich) czy następnym (-ych) roku podatkowym]. Wątpliwość, czy określenia "dotyczą" (roku) odnosi się do kosztów czy przychodów, rozwiewa wyjaśnienie powyższej zasady zamieszczone po skrócie "tj." Obejmuje ono dwie sytuacje:

• pierwszą - gdy wydatek ma miejsce w latach poprzedzających rok, w którym nastąpi potrącenie przychodu,
• drugą - gdy koszt uzyskania przychodu zostanie potrącony w roku, który poprzedza dokonanie wydatku.

Możliwość wcześniejszego (przed poniesieniem wydatku) odliczenia kosztu wymaga spełnienia trzech przesłanek:

• koszt uzyskania przychodu dotyczy roku, w którym jest potrącany,
• koszt jest określony co do rodzaju i kwoty,
• koszt jest zarachowany (por. H. Litwińczuk, Prawo podatkowe przedsiębiorców, Wyd. "K i K", W-wa 2001, s. 115). (…).”

Aby określone koszty mogły być potrącalne w danym roku podatkowym, muszą się odnosić do przychodów danego roku podatkowego i muszą zostać zarachowane.

Innymi słowy, w przedstawionej sprawie, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zarachowany, lecz nie zapłacony podatek od nieruchomości będzie kosztem uzyskania przychodu w 2006 roku, jeżeli znajduje odniesienie do przychodów danego roku podatkowego. Wydatek poniesiony na zapłatę podatku od nieruchomości za 2006 r. dotyczy kosztów uzyskania przychodów tego właśnie roku podatkowego.

Polecamy również następujące informacje serwisu e-prawnik.pl:

• Koszty uzyskania przychodu w CIT
• Rok zaliczenia wydatków do kosztów
• Podatek od nieruchomości a koszty podatkowe
• Koszty i przychody na przełomie roku
• Definicja zarachowania kosztów
• Ujmowanie kosztów przez osoby prawne
• Odliczenie kosztów w miesiącu nastepnym
• Księgowanie faktur a zaliczenie do kosztów