Informacje o majątku dłużnika

Odpowiedź prawnika: Informacje o majątku dłużnika

Dysponentem postępowania egzekucyjnego jest wierzyciel, który ma obowiązek wskazać we wniosku świadczenie, które ma być spełnione, oraz sposób egzekucji (art. 797 k.p.c.). Składniki majątku dłużnika, z których ma być prowadzona egzekucja powinny być dokładnie oznaczone (np. w przypadku egzekucji z nieruchomości przez podanie numeru księgi wieczystej oraz wskazanie sądu, w którym księga ta znajduje się). Jednakże przy egzekucji z ruchomości nie ma potrzeby bliższego określenia ruchomości dłużnika, gdyż egzekucja ta obejmuje w zasadzie wszystkie ruchomości znajdujące się w posiadaniu dłużnika. W egzekucji świadczeń niepieniężnych należy dokładnie określić obowiązki, jakie dłużnik ma wypełnić. Nie odpowiada wymaganiom art. 797 wniosek wierzyciela o wszczęciu egzekucji "z całego majątku dłużnika". Jeżeli wniosek o wszczęcie egzekucji nie spełnia warunków określonych w art. 797 oraz przepisanych w art. 126 KPC dla pisma procesowego, organ egzekucyjny wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia lub poprawienia wniosku w terminie tygodniowym pod rygorem jego zwrotu (art. 130 w zw. z art. 13 § 2); (zob. uzasadnienie post. SN z 6.6.1977 r., II CZ 45/77, OSNCP 1978, Nr 3, poz. 51) - J.Marciniak [w:] K. Piasecki [red.], Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2006, publ. Legalis.

Aby ustalić czy dłużnik jest właścicielem nieruchomości, albo użytkownikiem wieczystym (to prawo podlega również egzekucji) zwrócić się należy do jednostki organizacyjnej starostwa prowadzącej ewidencję gruntów i budynków (art. 24 ust. 2 ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne). We wniosku wskazujemy znane nam dane na temat dłużnika oraz nieruchomości, a także interes prawny w ich uzyskaniu. Interesem tym będzie np. posiadanie prawomocnego wyroku, wezwanie sądu do wskazania adresu pozwanego/uczestnika postępowania, czy nawet chęć wystąpienia na drogę postępowania sądowego przy istniejącej i udokumentowanej wierzytelności (np. akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji). Za udzieloną informację uiszcza się opłatę, którą określa organ w zależności od ilości przeszukanych jednostek ewidencyjnych.

Kolejnym rejestrem, który warto przeszukać jest Centralna Ewidencja Pojazdów prowadzona przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Z rejestru tego uzyskamy szczegółowe dane na temat posiadanych przez dłużnika pojazdów.

Wniosek składa się na formularzu, podlega on opłacie w wysokości 30,40 zł. Również w tym wniosku podajemy znane informacje o dłużniku oraz wykazujemy nasz "uzasadniony interes" (art. 80c ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym). Wniosek składa się w jednym z Wojewódzkich Ośrodków Informatyki. Wniosek składa się na urzędowym formularzu, którego wzór stanowi załącznik do Rozporządzenia MSWiA z 22 września 2005 roku w sprawie wzoru wniosku o udostępnienie danych lub informacji z Centralnej Ewidencji Pojazdów.

Z powyższego wynika, iż wierzyciele prowadzący egzekucję mają interes prawny w uzyskaniu informacji na temat majątku dłużnika, bowiem od tego zależy skuteczność prowadzonej na ich wniosek egzekucji.

Komornik może również zwrócić się do ww. instytucji, jak również do urzędów skarbowych i oddziałów zakładu ubezpieczeń społecznych - celem ustalenia dochodów dłużnika oraz numerów jego kont bankowych. Komornik czyni to jednakże na wniosek wierzyciela oraz może żądać zaliczki na związane z tym koszty (art. 40 w zw. z art. 39 ust. 2 pkt 7 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji).

Odnośnie jasno określonych obowiązków komornika, musi on przykładowo uzyskać z centralnej informacji o zastawach rejestrowych dane o tym, czy dłużnik jest zastawcą zastawu rejestrowego oraz kto jest zastawnikiem. O wszczęciu egzekucji komornik niezwłocznie zawiadamia zastawnika zastawu rejestrowego, gdy prowadzi egzekucję o o świadczenie przekraczające dwadzieścia tysięcy złotych. Ponadto, jeżeli skierowano egzekucję do pojazdu mechanicznego, a dłużnik nie wydał dowodu rejestracyjnego zajętego pojazdu, komornik jest obowiązany uzyskać informację w centralnej informacji o zastawach rejestrowych, czy zajęty pojazd nie jest obciążony zastawem rejestrowym. W razie stwierdzenia, że zajęty pojazd mechaniczny jest obciążony zastawem rejestrowym, komornik niezwłocznie zawiadomi zastawnika zastawu rejestrowego o wszczęciu egzekucji (art. 805[1] k.p.c.).

Reasumując, wierzyciel ma możliwości uzyskania danych dotyczących nieruchomości oraz pojazdów dłużnika. W przypadku odmowy ich udzielenia, może zwrócić się do komornika, aby ten o nie wystąpił. Komornik ponadto, na wniosek wierzyciela, może wystąpić o informacje do organów podatkowych i ZUS. Brak jest zatem, w tym stanie sprawy, podstaw do wnoszenia skargi na czynności czy też zaniechanie czynności przez komornika (skarga na zaniechanie dotyczy tych czynności do których komornik jest zobowiązany np. do poinformowania o przeprowadzeniu określonych czynności).