Kwota darowizn i pożyczek zwolniona z podatku
Pytanie:
"Rodzice darują swojej córce i swojemu zięciowi pieniądze z przeznaczeniem na mieszkanie. Dotyczy kwoty zwolnionej z podatku. Jeden darczyńca: 1. Czy każdy z rodziców może przekazać na mieszkanie swojej córce kwotę 9.637 zł, czyli czy córka może tą drogą otrzymać kwotę 19.274 zł i będzie ona zwolniona z podatku? 2. Czy rodzic może przekazać kwotę 9.637 zł zarówno swojej córce, jak i zięciowi, czyli małżeństwo dostaje od jednego z rodziców kwotę 19.274 zł i będzie ona zwolniona z podatku? Wielu darczyńców: 1. Czy córka może od rodziców (dwoje darczyńców razem) dostać kwotę 19.274 zł i będzie ona zwolniona z podatku, przy założeniu, że wcześniej córka otrzymała od każdego z rodzica osobno kwotę 9.637 zł? Reasumując: Czy w poniższej sytuacji będzie trzeba zapłacić podatek, jeśli tak, to w którym momencie (darowizna odbywa się w jednym roku podatkowym i nigdy nie było innej): 1. Pani X przekazuje córce 9.637 zł na mieszkanie; 2. Pani X przekazuje zięciowi 9.637 zł na mieszkanie; 3. Pan X, maż Pani X, przekazuje córce 9.637 zł na mieszkanie; 4. Pan X, maż Pani X, przekazuje zięciowi 9.637 zł na mieszkanie; 5. Pan X razem z Panią X przekazują córce 19.274 zł na mieszkanie; 6. Pan X razem z Panią X przekazują zięciowi 19.274 zł na mieszkanie. Czy prawidłowe jest rozumowanie, że córka i zięć dostaną w sumie 77.096 zł - kwotę, która zostanie zwolniona z podatku?"
Odpowiedź prawnika: Kwota darowizn i pożyczek zwolniona z podatku
W przypadku, kiedy rodzice chcą wspomóc swoje zamężne/żonate dziecko większą kwotą pieniędzy powszechną i akceptowaną praktyką jest, iż udzielają czterech darowizn, tzn. każde z rodziców daje darowiznę dziecku i jego/jej żonie/mężowi. Wszystkie darowizny mają tzw. kwotę wolną od podatku. Wynosi ona obecnie dla I grupy podatkowej 9.637 zł. Do I grupy podatkowej należą: małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki (tzw. zstępni), rodzice, dziadkowie, pradziadkowie (wstępni), pasierb, pasierbica, zięć, synowa, rodzeństwo (także przyrodnie), ojczym, macocha i teściowie. Podatek płaci się tylko od nadwyżki wartości darowizny ponad kwotę wolną i wartość objętą zwolnieniami.
W ten sposób wystąpią cztery darowizny i cztery kwoty wolne. Niestety w takiej sytuacji nie ma już możliwości, żeby jeszcze raz bez podatku małżonkowie - tym razem działający razem - udzielali córce i zięciowi darowizn niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Należy jednak zwrócić uwagę, iż dodatkowe zwolnienie mają darowizny na inwestycje mieszkaniowe między najbliższymi zaliczonymi do I grupy podatkowej. Podstawą zwolnienia obejmującego darowizny na cele mieszkaniowe jest art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Obejmuje ono wartość darowizn przeznaczonych na: wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę lokalu w małym domu mieszkalnym, budowę domu jednorodzinnego albo nabycie, także na wolnym rynku, mieszkania stanowiącego odrębną nieruchomość (hipotecznego). Zwolnienie polega na tym, że nie płaci się podatku od kwoty darowizny mieszkaniowej do wysokości 9637 zł, jeżeli pochodzi od jednego darczyńcy, lub maksimum 19.274 zł, gdy pochodzi od więcej niż jednego darczyńcy.
Zatem wartość darowizn na rzecz córki należy pomniejszyć o kwotę ulgi mieszkaniowej w wysokości 19.274 zł, ponieważ otrzymała on darowiznę na cele mieszkaniowe od więcej niż jednej osoby, i o dwie kwoty wolne (19 274 zł), bo otrzymała darowiznę od dwu osób. Dokładnie takie samo wyliczenie dotyczy darowizn na rzecz zięcia. Przy spełnieniu powyższych warunków nie wystąpi zatem podatek od darowizn, gdyby rodzice córki podarowali córce i zięciowi łącznie nie więcej niż 77.096 zł.
Ponadto, jeżeli ta kwota jest niewystarczająca do nabycia mieszkania, rodzice mogą udzielić córce i zięciowi pożyczek.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 10 lit. c ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, pożyczki udzielane na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczanymi do I grupy podatkowej są zwolnione z tego podatku do wysokości kwoty wolnej za zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn (9.637 zł). Gdy więc np. małżonkowie udzielą pożyczek oddzielnie i córce, i zięciowi, będą to razem cztery pożyczki. Jeśli żadna pożyczka nie będzie wyższa niż 9.637 zł, nie obciąży ich podatek od czynności cywilnoprawnych. Zatem łącznie od rodziców córka i jej mąż może otrzymać również nieopodatkowane cztery pożyczki w łącznej kwocie 38.548 zł.
Należy podkreślić, iż w przypadku, gdy korzysta się tylko z kwoty wolnej lub zwolnień w podatku od spadków od darowizn bądź zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych nie trzeba składać zeznania podatkowego lub deklaracji podatkowej (składa się je tylko wtedy, gdy występuje podatek). Nie mniej jednak dla celów dowodowych, chociażby w przypadku późniejszego możliwego postępowania wszczętego przez organy podatkowe, należy podpisać chociażby w zwykłej formie pisemnej i przechowywać odpowiednie umowy darowizny i pożyczki.
Można jeszcze rozważyć zakup mieszkania dla córki i darowanie jej zakupionego już mieszkania - w tym przypadku, o ile zostaną spełnione warunki z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn (m.in. nie dysponuje ona własnym mieszkaniem), wartość takiej darowizny nie będzie opodatkowana.
Polecamy również np. następujące opracowania serwisu e-prawnik.pl:
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?