Lokal socjalny a wskazanie lokalu zastępczego

3.4.2012

Pytanie:

"Uzyskałam wyrok o eksmisję dla lokatora z nieletnimi dziećmi. Sąd przyznał im prawo do lokalu socjalnego, na który niestety już dość długo czekają. Zamierzam wskazać eksmitowanej rodzinie lokal zastępczy, w którym mogą oczekiwać na lokal socjalny.Czy przedstawiając im moją ofertę jako wierzyciela i dokonując eksmisji przy udziale komornika, utracą prawo do lokalu socjalnego?"

Odpowiedź prawnika: Lokal socjalny a wskazanie lokalu zastępczego

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że nie może Pani dokonać eksmisji komorniczej wobec osoby, której w orzeczeniu eksmisyjnym przyznano lokal socjalny. Teza wynika wprost z art. 14 ust. 6 Ustawy o ochronie lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego, u.ochr.lok., na mocy którego orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. W szczególności w żadnym wypadku wyjątkiem od reguły zawartej w omawianym przepisie nie jest treść art. 1046 par. 5 Kodeksu postępowania cywilnego, k.p.c., w zgodzie z którym komornik nie może wstrzymać się z dokonaniem czynności egzekucyjnych, jeżeli wierzyciel wskaże tymczasowe pomieszczenie. Na potwierdzenie powyższego stanowiska przytaczamy tezę z orzeczenia Sąd Najwyższego z dnia 11 września 1997 r., sygn. III CZP 38/97: „Zaoferowanie w toku egzekucji przez wierzyciela lokalu mieszkalnego w miejsce lokalu, który zgodnie z tytułem wykonawczym powinien mu być wydany przez dłużnika, nie jest spełnieniem obowiązku zapewnienia lokalu socjalnego w rozumieniu art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. 1994 r. Nr 105 poz. 509 ze zm.), do jakiego został on uprawniony w wyroku nakazującym eksmisję". Co prawda orzeczenie to zostało wydane na podstawie starego stanu prawnego i dotyczyło zaoferowania przez wierzyciela lokalu zastępczego w toku egzekucji - jednak pozostaje on nadal aktualny w obecnym stanie prawnym. Jak potwierdza w uzasadnieniu Sąd Najwyższy: „(...)Pojęcie to [lokal socjalny - przyp. red.] nie zostało powiązane w ustawie z jakimkolwiek innym podmiotem niż gmina, a zatem nie może być wątpliwości, że najemca, który wyrokiem sądu został uprawniony do otrzymania lokalu socjalnego, może go otrzymać tylko od gminy. Lokal udostępniany takiemu najemcy przez inną osobę, w tym przez wierzyciela, nie będzie miał charakteru lokalu socjalnego." Tym samym eksmitowany, który uzyskał prawo do lokalu socjalnego może zamieszkiwać w dotychczasowym miejscu do czasu spełnienia obowiązku przez gminę - bez obaw o przeprowadzenie egzekucji komorniczej. Jeżeli więc najemca dobrowolnie nie zechce przeprowadzić się do wskazanego przez Panią lokalu - komornik nie może podjąć się czynności związanych z egzekucją orzeczenia eksmisyjnego. W tej sytuacji istotnie jest on w pozycji uprzywilejowanej w stosunku do właściciela.

Warto podkreślić, że zgodnie z art. 18 ust. 5 jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy.

Jeżeli lokatorzy zgodzą się przenieść do wskazanego przez Panią lokalu, w naszej opinii, gmina nadal ma obowiązek wystąpią z ofertą zamieszkania w lokalu socjalnym. Nie przestaje bowiem wiązać orzeczenie o konieczności zapewnienia lokalu socjalnego a lokator jest nadal osobą uprawnioną. Przedmiotowe zagadnienie jest sporne, gdyż nie znajduje bezpośredniego odzwierciedlenia w przepisach. Jak już wspomnieliśmy - stoimy na stanowisku, że mimo zamieszkania przez eksmitowanych w innym lokalu - gmina nadal ma obowiązek zaoferowania lokalu socjalnego, przy czym należy się spodziewać, że wobec chronicznego braku lokalów dla tych celów - zostaną oni przesunięci na ostatnie miejsce w kolejce oczekujących.

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Odpowiedź prawnika: Lokal socjalny a wskazanie lokalu zastępczego

Komentarze