Majątek osobisty a działalność artystyczna
Pytanie:
"Między spadkobiercami nie ma zgody co do podziału obrazów będących pozostałością po twórczości artystycznej spadkodawcy (malował je własnoręcznie). Kłopot polega na tym, że obrazy te w większości nie są sygnowane ani datowane, a co za tym idzie brak jest daty ich powstania. Pytanie dotyczy kwestii następującej: czy można powiedzieć w jaki sposób obrazy te zostaną rozdzielone między spadkobierców w przypadku skierowania sporu o podział spadku do sądu? Kwestia ustalenia daty powstania konkretnych dzieł jest o tyle ważna, że większość z nich powstała zanim doszło do małżeństwa spadkodawcy z jego ostatnią żoną - obecną wdową po nim. Ona teraz chce domagać się połowy obrazów twierdząc że wszystkie (mimo braku datowania) wchodziły do wspólnoty majątkowej. Z drugiej połowy oczywiście również chce swoją część. Przed zawarciem małżeństwa, praktycznie przez cały okres twórczości zmarłego artysty, wdowa po nim, żyła z nim w konkubinacie. W jaki sposób sąd ustali jaka część (ewentualnie, które konkretnie)? Obrazy będą brały udział w rozdziale między spadkobierców? Tak jak napisałem ustalenie daty ich powstania nie jest możliwe prawdopodobnie nawet przez rzeczoznawcę. Czy istnieją jakieś zasady w tej materii czy sprawa ta pozostanie całkowicie w gestii subiektywnej oceny sądu?"
Odpowiedź prawnika: Majątek osobisty a działalność artystyczna
W przedstawionej sytuacji nie chodzi o tyle o sam przedmiot, którym jest obraz, ale o związane z nim prawa autorskie. Wynika to z faktu, że sam obraz jako taki – płótno, farba, rama – nie przedstawia większej wartości. Chodzi tutaj o wynik pracy konkretnego artysty, o jego utwór, który przedstawia znacznie większą wartość. Zgodnie z art. 33 pkt 9 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, prawa autorskie wchodzą w skład majątku osobistego małżonka. Oznacza to, że nie wchodzą nigdy w skład majątku wspólnego (niezależnie od daty ich powstania), chyba że małżonkowie w drodze umowy rozszerzą wspólność majątkową na te prawa.
Jeżeli pomiędzy spadkobiercami nie ma zgody co do działu spadku, sąd sam rozstrzyga, które przedmioty przypadną, któremu spadkobiercy. Nie ma tutaj żadnych zasad regulujących to zagadnienie. Sprawa ta w pełni jest więc pozostawiona gestii sądu.
Reasumując obrazy będące wyrazem twórczości artysty wchodzą do jego majątku odrębnego. Nie jest zatem istotne czy zostały namalowane przed czy w trakcie małżeństwa. Jeśli przed to tylko potwierdza, że należą do majątku odrębnego.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?