Niewłaściwy rodzaj postępowania

Odpowiedź prawnika: Niewłaściwy rodzaj postępowania

Kilkakrotnie zdarzyło mi się, że pozew o zapłatę skierowałem do wydziału cywilnego sądu (a nie do wydziału gospodarczego) myśląc, że pozwany już nie prowadzi działalności gospodarczej a później okazywało się, ze jeszcze wówczas prowadził działalność. Sąd wydał nakaz zapłaty za każdym razem, choć roszczenie wynikało z faktur i zarówno ja jak i pozwany byliśmy (jesteśmy) przedsiębiorcami. Czy pozwany może w takiej sytuacji wnieść skuteczny zarzut od nakazu zapłaty podnosząc, że to wydział gospodarczy powinien przeprowadzić postępowanie a nie cywilny?

W odpowiedzi na zadane pytanie można przytoczyć postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 1990 r., sygn. akt II CZ 160/90: Rozpoznanie w pierwszej instancji sprawy z zakresu prawa cywilnego przez sąd gospodarczy nie powoduje nieważności postępowania, nie jest też samo przez się uchybieniem procesowym mającym wpływ na wynik sprawy, chyba że naruszenie przepisów o postępowaniu wywołało skutek nieważności lub miało wpływ na wynik sprawy. Wydaje się, że rozstrzygnięcie to ma jak najbardziej zastosowanie dla sytuacji odwrotnej, tj. gdy sprawę gospodarczą sąd rozpoznał w zwykłym postępowaniu. Zatem rozpoznanie sprawy gospodarczej w postępowaniu zwykłym nie pociąga za sobą automatycznie nieważności.

Należy pamiętać, że sąd nie odrzuci zarzutów (czy sprzeciwu) z tego powodu, iż uzna je za nieuzasadnione. Sąd odrzuca zarzuty wniesione po upływie terminu, nieopłacone lub z innych przyczyn niedopuszczalne, jak również zarzuty, których braków pozwany nie usunął w terminie. Wynika stąd, że jeśli pozwany wniesie zarzuty prawidłowo pod względem formalnym, to rozprawa i tak się odbędzie. Pozwany w zarzutach będzie mógł podnieść, iż sprawa toczy się w niewłaściwym postępowaniu. Jeżeli tego nie uczyni, to potem nie będzie mógł się powoływać na nieważność tylko z powodu niewłaściwego rodzaju postępowania.