Ochrona służebności drogi koniecznej

Odpowiedź prawnika: Ochrona służebności drogi koniecznej

Naruszenie prawa służebności drogi koniecznej może być chronione zarówno w drodze powództwa o ochronę posiadania (tzw. powództwo posesoryjne) jak i powództwa o ochronę własności (tzw. powództwo windykacyjne). Wniesienie pozwu o ochronę posiadania jest procesowo oraz dowodowo znacznie łatwiejsze niż wniesienie powództwa o ochronę własności, ponieważ sąd w tym postępowaniu bada wyłącznie ostatni stan posiadania, czyli w przedstawionym opisie kto faktycznie korzystał z drogi koniecznej oraz fakt samowolnego naruszenia posiadania (fakt zagrodzenia części działki, przez którą przebiega droga konieczna), nie zajmuje się zaś kwestiami stanu prawnego nieruchomości (np. prawem własności nieruchomości, prawidłowością ustanowienia służebności drogi koniecznej, czy kwestią kto był uprawniony do korzystania z drogi koniecznej). Dlatego w postępowaniu o ochronę posiadania powód (osoba wnosząca powództwo) ma obowiązek wykazać tylko, że jest posiadaczem (czyli, że faktycznie "włada drogą konieczną") oraz, że doszło do samowolnego naruszenia jego posiadania. Natomiast w postępowaniu o ochronę własności ilość przesłanek, których udowodnienie obciąża powoda jest znacznie większa. Poza tym postępowanie w sprawie o ochronę posiadania jest szybsze oraz tańsze (pod względem kosztów sądowych) niż postępowanie, gdzie powództwo wniesiono o ochronę własności. Pozytywny efekt, jaki osiągnie powód, wytaczając powództwo o ochronę posiadania, będzie w rzeczywistości taki sam, jak gdyby wniósł pozew o ochronę własności (będzie to wyrok sądu nakazujący pozwanemu dopuszczenie powoda do korzystania z drogi koniecznej). Tyle że, wniesienia tylko powództwa o ochronę posiadania,jako że jest to postępowanie o tzw. słabszym skutku, nie zamyka pozwanemu (osobie przeciwko której pozew został skierowany) w przypadku negatywnego dla niego prawomocnego wyroku sądu dalszej drogi procesowej w dochodzeniu swoich praw. Oznacza to, że będzie on mógł wytoczyć obecnemu powodowi nowy proces o ochronę własności. Nie byłoby tak w przypadku, gdyby powód od razu wniósł pozew o ochronę własności i uzyskał dla siebie prawomocne (czyli takie od którego nie można się już odwołać), pozytywne orzeczenie. Wtedy taki wyrok wiązałby pozwanego, także w ten sposób, że zasadniczo nie mógłby on wnieść jeszcze raz sprawy o ochronę własności. Na zakończenie dodać jeszcze należy, że powód, który wniósł pozew o ochronę posiadania, może także nie czekać na ewentualną inicjatywę pozwanego i sam wnieść także powództwo o ochronę własności.