Odpowiedzialność karna z tytułu składek ZUS

Odpowiedź prawnika: Odpowiedzialność karna z tytułu składek ZUS

Jeśli chodzi o składki ZUS pracowników, to odpowiedzialność karną pracodawcy naruszającego prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego przewiduje art. 218 Kodeksu karnego. Czyn ten zagrożony jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Nieodprowadzanie składek można uznać za naruszenie praw pracownika. Przepis ten wymaga, aby uchylanie się od obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne miało charakter uporczywy lub złośliwy. Za działanie złośliwe należy rozumieć działanie mające na celu sprawienie przykrości lub dolegliwości; natomiast za działanie uporczywe należy rozumieć działanie powtarzające się lub trwające jakiś czas, przy istnieniu złej woli. Ponadto cechy złośliwości i uporczywości tego działania odnosić muszą się do pracownika.

Natomiast jeżeli pracodawca w ogóle nie uczynił zadość obowiązkowi zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń społecznych, jego odpowiedzialność karną kształtuje art. 219 Kodeksu karnego. Niezgłoszenie pracownika do ubezpieczeń społecznych zagrożone jest kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

W grę może także wchodzić odpowiedzialność z art. 284 kk, czyli za przywłaszczenie mienia (składek pobieranych od wynagrodzeń).

Zastrzec jednak należy, że samo niepłacenie składek jeszcze nie przesądza o tym, iż rzeczywiście mamy do czynienia z przestępstwem. Konieczne jest tu bowiem dokładne ustalenie znamion w/w przestępstw (np. zamiaru) oraz winy.

Samo niedopełnienie obowiązku opłacania składek stanowi wykroczenie, za które grozi kara grzywny w wysokości  do 5.000 zł (art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych).