Odpowiedzialność notariusza

Notariusz ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu czynności notarialnych na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym, z uwzględnieniem szczególnej staranności, do jakiej jest obowiązany przy wykonywaniu tych czynności (art. 49 ustawy Prawo o notariacie).

Szkoda jest wyrządzona przy wykonywaniu czynności notarialnej wówczas, gdy pozostaje w związku funkcjonalnym z tą czynnością. Oznacza to, iż źródłem szkody notarialnej musi być czynność notarialna.

Podstawowe obowiązki notariusza wypływają wprost z zasad porządku prawnego i wiążą go w równej mierze zarówno względem jego klienta, jak i osoby trzeciej. Ustawa zobowiązuje notariusza do zachowania przy wykonywaniu tych obowiązków "szczególnej staranności" (art. 49 pr. not.). Aby można było mówić o odpowiedzialności  notariusza za powstałą szkodę, naruszenie obowiązków musi być zawinione (art. 415 k.c.). Jednakże zważywszy na abstrakcyjną ocenę niedbalstwa (art. 355 § 1 k.c.) oraz zawodowy charakter działalności notariusza (art. 355 § 2 k.c.) sam fakt ich naruszenia przesądza z reguły o winie, co najmniej w postaci niedbalstwa.

Odpowiedzialność notariusza za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu czynności notarialnych może więc przybrać dwojaką  postać: odpowiedzialność deliktowa w wypadku wyrządzenia szkody osobie innej niż strony czynności oraz kontraktowa, gdy poszkodowanym jest strona lub strony. Ze stronami bowiem łączy notariusza stosunek zobowiązaniowy, z którego obowiązki określają przepisy u.p.n.

Konieczne jest wykazanie, iż szkoda  wyrządzona została  przy wykonywaniu czynności. Nie będziemy natomiast w ten sposób kwalifikowali  szkody, która powstała przed  ich rozpoczęciem lub po zakończeniu. Przyjąć więc należy, iż  notariusz nie będzie ponosił  odpowiedzialności za zaniechanie dokonania czynności na podstawie art. 49 u.p.n., tym bardziej, iż odmowa dokonania czynności podlega kontroli sądowej (art. 82-83 u.p.n.).