Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka-składki

Odpowiedź prawnika: Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka-składki

Jak rozumiemy pytanie dotyczy odpowiedzialności małżonki rolnika za zobowiązania powstałe jeszcze w trakcie trwania małżeństwa, przy czym – jak domyślamy się chodzi o osobę, która była objęta obowiązkowym ubezpieczeniem KRUS jako małżonka rolnika. Małżonek rolnika podlega bowiem ubezpieczeniu z mocy ustawy, chyba że nie pracuje w gospodarstwie rolnika ani w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym. W chwili obecnej małżonkowie są rozwiedzeni.

Jeżeli chodzi o odpowiedzialność żony za zobowiązania z tytułu składek KRUS męża, to w naszej opinii małżonka rolnika nie jest odpowiedzialna na zasadzie art. 4 ustawy (a więc solidarnie z mężem), lecz ponosi odpowiedzialność jako osoba trzecia. Do takiego wniosku skłania fakt, że zgodnie z art. 4 ustawy o ubezpieczeniu rolników, składki na ubezpieczenie za każdego ubezpieczonego opłaca rolnik. Jeżeli działalność rolnicza jest prowadzona na rachunek kilku osób, obowiązek opłacenia składki ciąży na nich solidarnie. Zgodnie zaś z art. 5 tej ustawy, przepisy ustawy dotyczące ubezpieczenia rolnika i świadczeń przysługujących rolnikowi stosuje się także do małżonka rolnika, chyba że ten małżonek nie pracuje w gospodarstwie rolnika ani w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym. Naszym zdaniem odesłanie określone w art. 5 nie znajduje zastosowania do art. 4, który statuuje odpowiedzialność za opłacanie składek, a nie dotyczy ubezpieczenia rolnika, czy też przysługujących mu świadczeń. Jednym słowem, w naszej opinii art. 4 znajdzie zastosowanie tylko do rolnika - jako płatnika, nie zaś do jego małżonka.

Należy jednak podkreślić, że powyższe nie oznacza, iż małżonek nie jest odpowiedzialny za zobowiązania wobec KRUS. Zgodnie z art. 52 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, który odsyła w oznaczonym zakresie do Ordynacji podatkowej, zgodnie z którą rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym. Odpowiedzialność ta nie obejmuje odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie.

Żona odpowiada również za „swoje” niezapłacone składki, gdyż stosujemy tu odpowiednio art. 26 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym podatnik (a więc odpowiednio ubezpieczony) odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki (a więc odpowiednio za składki).