Pieniądze niezbędne na utrzymanie rodziny

29.3.2007

Pytanie:

"Zgodnie z art. 829 pkt 5 kpc, dotyczącego wyłączenia z egzekucji, u dłużnika, który nie pobiera stałej płacy, wyłączone są spod egzekucji pieniądze niezbędne na utrzymanie rodziny przez dwa tygodnie. Przejrzałam dotychczasowe odpowiedzi i nie znalazłam wyjaśnienia, jak powyższy zapis należy rozumieć. Również komentarz do kodeksu postępowania nie zawiera wyjaśnienia tej kwestii. Otrzymuję emeryturę w wysokości 800 zł, z tych pieniędzy muszę poczynić opłaty stałe, niezbędne - takie jak czynsz, prąd, abonamenty, co łącznie obciąża budżet domowy na kwotę 800 zł. Na moim utrzymaniu jest pełnoletni, uczący się syn, który otrzymuje alimenty zasądzone wyrokiem sądowym od ojca w kwocie 500 zł. Obecnie, na podstawie tytułu wykonawczego przeciwko mnie, komornik zajął 25% mojej emerytury. Alimenty nie podlegają egzekucji. Pozostaję z synem we wspólnym gospodarstwie domowym, a pieniądze, które on otrzymuje, wystarczają na jego utrzymanie: wyżywienie, odzież, opłata za szkołę. Jak należy rozumieć "pieniądze niezbędne na utrzymanie rodziny przez dwa tygodnie"? Po opłaceniu przeze mnie opłat stałych nie pozostaje mi nic na utrzymanie moje i rodziny przez dwa tygodnie. Czy mogę skutecznie bronić się przed egzekucją? Jak rozumieć te niezbędne pieniądze, czy ustawodawca ma na myśli tylko wyżywienie, a przecież opłaty stałe to konieczność. Bezskutecznie szukam interpretacji."

Odpowiedź prawnika: Pieniądze niezbędne na utrzymanie rodziny

Art. 829 pkt 5 kodeksu postępowania cywilnego stanowi, iż u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która nie odpowiada nie podlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nie otrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie.

Jednakże pojęcia periodycznej stałej płacy nie należy utożsamiać tylko z wynagrodzeniem za pracę. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu Uchwały Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 17 grudnia 1981 r., sygn. akt III CZP 32/81 (OSNCP 1982, nr 7, poz. 93) przez stałą periodyczną płacę należy rozumieć świadczenia określonego rodzaju, płatne w stałych odstępach czasu, mające na celu zapewnienie dłużnikowi środków utrzymania. W dalszej części uzasadnienia Sąd Najwyższy wyraźnie stwierdził, iż przez stałą periodyczną płacę należy rozumieć także zaopatrzenie emerytalne. Wynika to pośrednio z art. 833 kpc, który w taki sam sposób traktuje wynagrodzenie za pracę (833 § 1 kpc) oraz świadczenia pieniężne przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym (833 § 4 kpc).

Ponieważ Pani pobiera emeryturę, zatem do Pani sytuacji ma zastosowanie pierwsza część przepisu 829 pkt 5, a nie druga. Komornik może zatem zając odpowiednią część Pani emerytury, zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach i rentach. Potrącenia, mogą być dokonywane w następujących granicach:

w przypadku świadczeń alimentacyjnych - do wysokości 60% świadczenia;
w przypadku należności egzekwowanych związanych z odpłatnością za pobyt w domach pomocy społecznej, odpłatnością za pobyt w zakładach opiekuńczo-leczniczych, odpłatnością za pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych - do wysokości 50% świadczenia;
innych egzekwowanych należności - do wysokości 25% świadczenia.

Ponadto w przypadku należności egzekwowanych na podstawie tytułów wykonawczych, ale innych niż alimentacyjne, wolne od potrąceń jest 50% kwoty najniższej emerytury.

Co do samego pojęcia pieniędzy niezbędnych dla dłużnika i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie, to jest to pojęcie ocenne. Nie są nam znane ani poglądy doktryny, ani orzeczenia, który wskazywałyby konkretnie, co należy brać pod uwagę. Oceny dokonuje sam komornik. Jeśli dłużnik nie zgadza się z tą oceną, może złożyć do sądu skargę na czynności komornika – wtedy ocena należeć będzie do sądu.

Zespół prawników
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Pieniądze niezbędne na utrzymanie rodziny

Komentarze