Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników  rolnikiem jest pełnoletnia osoba fizyczna, zamieszkująca i prowadząca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osoba, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia. Warunkiem objęcia ubezpieczeniem z mocy ustawy jest również to, by gospodarstwo obejmowało obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny.

Jeśli żona pozostawi sobie co najmniej 1 ha gruntów, to pozostanie posiadaczem i  w tym zakresie spełni warunki objęcia ubezpieczeniem. Proszę jednak zwrócić uwagę, iż w świetle prawa należy też spełnić warunek w postaci prowadzenia gospodarstwa rolnego. Istnieje przy tym korzystne dla rolnika domniemanie, iż że właściciel gruntów zaliczonych do użytków rolnych lub dzierżawca takich gruntów, jeżeli dzierżawa jest zarejestrowana w ewidencji gruntów i budynków, prowadzi działalność rolniczą na tych gruntach. Tak Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie  z dnia 8 listopada 2005 r.  III AUa 2385/2004, zgodnie z którym rolnikiem w rozumieniu ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Tekst jednolity: Dz. U. 1998 r. Nr 7 poz. 25 ze zm.) jest osoba fizyczna prowadząca na własny rachunek działalność rolniczą jako posiadacz (samoistny albo zależny) gospodarstwa rolnego położonego w granicach Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym przy ustalaniu podlegania ubezpieczeniu domniemywa się, że właściciel gruntów zaliczonych do użytków rolnych lub dzierżawca takich gruntów, jeżeli dzierżawa jest zarejestrowana w ewidencji gruntów i budynków, prowadzi działalność rolniczą na tych gruntach (art. 6 pkt 1 i art. 38 pkt l ustawy).

Powyższe domniemanie jest domniemaniem obalalnym, tj. ZUS może wykazywać, iż Pana żona faktycznie nie prowadzi gospodarstwa. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 1992 r.  II UZP 7/92 warunkiem nabycia prawa do emerytury rolniczej na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 1991 r. Nr 7 poz. 24) jest osobiste prowadzenie działalności rolniczej przez osobę ubiegającą się o taką emeryturę, z tym że nie musi ono trwać do daty zgłoszenia wniosku. W praktyce podważenie domniemanie przez ZUS może nastąpić dopiero na etapie starania się o emeryturę.