Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Co do zasady, każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku. Jednakże w przedmiocie darowizny ustawodawca w art. 37 § 1 pkt 4 kro, wyraźnie wskazał wymóg zgody drugiego małżonka do dokonania tego typu czynności prawnej. Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Druga strona umowy (w tym przypadku umowy darowizny) może wyznaczyć małżonkowi, którego zgoda jest wymagana, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.
Jeżeli na podstawie czynności prawnej dokonanej przez jednego małżonka bez wymaganej zgody drugiego osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie osób, które w dobrej wierze dokonały czynności prawnej z osobą nie uprawnioną do rozporządzania prawem.
W związku z powyższym, poczyniona przez Pana darowizna zachowuje ważność w stosunku do Pańskiego ojca, z kolei w stosunku do Pańskiej małżonki (jeżeli nie wyraziła zgody na dokonanie darowizny) darowane akcje nadal należą do majątku wspólnego, a w związku z tym będą brane pod uwagę przy podziale majątku. Argumentem przeciw temu drugiemu stanowisku może być fakt darowania akcji na rzecz pożyczki udzielonej na spłatę samochodu należącego do majątku wspólnego małżonków. Skoro jednak małżonka zaprzeczałaby dokonaniu darowizny na rzecz spłaty pożyczki zaciągniętej na oboje małżonków, wówczas będzie ona zobowiązana do spłaty połowy tej pożyczki. Można argumentować w/w stanowisko tym, że wspólny majątek małżeński nie został uszczuplony i działanie to było dokonane dla zachowania tego majątku (samochodu). Na podkreślenie zasługuje fakt, iż nie podlegają podziałowi te składniki majątku, które zostały zużyte na zwykłe potrzeby rodziny, w ramach prawidłowego zarządu majątkiem wspólnym.
Skład i wartość majątku ulegającego podziałowi ustala sąd. Skład majątku ustala się według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej, zaś jego wartość według cen rynkowych z daty podziału. Stanowisko to zostało potwierdzone uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 27.09.1974 r. (sygn. III CZP 58/74, OSNC 1975/6/90).