Podział gospodarstwa rolnego

Odpowiedź prawnika: Podział gospodarstwa rolnego

Zakładamy, iż spadek został otwarty po dniu 14 lutego 2001 r. Jeżeli jeszcze nie minął sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, spadek może zostać odrzucony przez spadkobierców, za wyjątkiem spadkobiercy, który ma dziedziczyć. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym.

Natomiast gdy minął sześciomiesięczny termin, brak oświadczenia jest jednoznaczny z przyjęciem spadku. W takiej sytuacji gospodarstwo rolne można przyznać jednemu ze spadkobierców podczas działu spadku. Dział taki najwygodniej jest przeprowadzić przed notariuszem.

Natomiast sądowy dział gospodarstwa rolnego może nastąpić według określonych w kodeksie cywilnym zasad. Zgodnie z tymi przepisami, jeżeli zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego przez podział między współwłaścicieli byłoby sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd przyzna to gospodarstwo temu współwłaścicielowi, na którego wyrażą zgodę wszyscy współwłaściciele. W razie braku zgody wszystkich współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela. Jeżeli warunki opisane powyżej spełnia kilku współwłaścicieli albo jeżeli nie spełnia ich żaden ze współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który daje najlepszą gwarancję jego należytego prowadzenia. Sąd może zarządzić sprzedaż gospodarstwa rolnego na wniosek wszystkich współwłaścicieli lub w przypadku gdy żaden ze współwłaścicieli nie wyraził zgody na przyznanie mu gospodarstwa.

Sytuacja, gdy spadek został otwarty przed datą 15.02.2001r., została omówiona w artykule: Dziedziczenie gospodarstwa rolnego przed ogłoszeniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego (wyrok TK z dnia 31 stycznia 2001 r.). Z artykułu wynika, iż jeżeli spadek był otwarty (czyli jeżeli właściciel gospodarstwa zmarł przed dniem 15 lutego 2001 roku), należy stosować przepisy szczególne dotyczące dziedziczenia gospodarstw rolnych.