Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z art. 31 § 2 pkt. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 1964 r., Nr 9 poz. 59) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków, czyli tego który w późniejszym okresie może być przedmiotem umownego lub sądowego podziału. Nie ma przy tym znaczenia dla kwestii podziału majątku, że od uzyskanego wynagrodzenia nie był odprowadzany podatek dochodowy – tę sprawę poruszymy w dalszej części odpowiedzi. Zgromadzone na rachunku męża środki pieniężne należą w równych częściach do obu współmałżonków.
Podział majątku wspólnego może dotyczyć tylko tych składników majątkowych, które istniały w chwili ustania wspólności ustawowej, a więc z chwilą orzeczenia rozwodu, a ściślej z momentem jego uprawomocnienia się. Gdyby wyjątkowo powstały nowe składniki majątkowe w czasie od chwili wydania wyroku rozwodowego do chwili jego uprawomocnienia się, każde z rozwiedzionych małżonków mogłoby żądać przeprowadzenia w trybie zwykłym podziału uzupełniającego (por. J. Ignatowicz, Orzekanie w procesie rozwodowym... , s. 153) Jak wskazał Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 20 stycznia 1974 r. (sygn. III CRN 384/73) „Tylko w wypadkach, gdy jeden z małżonków celowo wyzbywa się przedmiotów należących do majątku wspólnego przed ustaniem wspólności, przedmioty te lub ich równowartość podlegają rozliczeniu przy podziale”. Istnieje więc możliwość, w przypadku wykazania, że małżonek dokonał celowego przekazania środków pieniężnych na rachunek swojej siostry, aby uniknąć podziału tej kwoty z Panią, że sąd rozliczy tę kwotę pieniężną i zasądzi Pani odpowiednią część jaka przypadałaby, gdyby mąż nie dokonał zbycia pieniędzy. Prawo dokonywania ustaleń mających na celu ustalenie, które przedmioty wchodziły w skład małżeńskiej wspólności majątkowej ma sąd, choć przede wszystkim inicjatywa w tym zakresie powinna należeć do stron postępowania.
Z art. 30 ust. 1 pkt. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r., Nr 51 poz. 307) wynika, że od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów lub nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach pobiera się podatek w wysokości 75% uzyskanego w ten sposób dochodu. Wysokość stawki ma odstraszać osoby uzyskujące dochód od ukrywania jego źródeł celem płacenia niższych (lub niepłacenia w ogóle) podatków. Art. 20 ust. 3 ustawy określa sposób w jaki następuje obliczenie wysokości „nielegalnych” dochodów - ustala się je na podstawie poniesionych przez podatnika w roku podatkowym wydatków i wartości zgromadzonego w tym roku mienia, jeżeli wydatki te i wartości nie znajdują pokrycia w mieniu zgromadzonym przed poniesieniem tych wydatków lub zgromadzeniem mienia, pochodzącym z przychodów uprzednio opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania. Organem właściwym w sprawach ochrony interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa m.in. poprzez ujawnianie i kontrola niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej, a także dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów (art. 1 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt. 2 i art. 8 ust. 1 pkt. 3 ustawy o kontroli skarbowej – Dz. U. z 2004 r., Nr 8 poz. 65) jest dyrektor urzędu kontroli skarbowej. W powyższej sytuacji poza ewentualnością nałożenia 75% podatku od nieujawnionych dochodów w postępowaniu podatkowym można także rozważać odpowiedzialność karną z art. 56 § 1 kodeksu karnego skarbowego (Dz. U. z 2007, Nr 111 poz. 765). Przepis ten stanowi, że „Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie,podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.” Art. 118 § 1 pkt. 1 i 2 kks stanowi, że organami postępowania przygotowawczego w sprawach przestępstw i wykroczeń skarbowych są m.in. urząd skarbowy oraz urząd inspektor kontroli skarbowej.