Porządek przy posesji

Odpowiedź prawnika: Porządek przy posesji

Nie podaje Pan szczegółowego opisu stanu faktycznego, możemy jednak założyć, iż wskazany przez obowiązek został na Pana nałożony w trybie określonym w ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst pierwotny: Dz. U. 1996 r. Nr 132 poz. 622). Stanowi ona, że:

Art. 4. 1. Rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, zwany dalej „regulaminem”; regulamin jest aktem prawa miejscowego.

Regulamin ten określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące:

1) wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujących:

a) prowadzenie we wskazanym zakresie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, w tym powstających w gospodarstwach domowych przeterminowanych leków i chemikaliów, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz zużytych opon, a także odpadów zielonych

b) uprzątanie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego,

c) mycie i naprawy pojazdów samochodowych poza myjniami i warsztatami naprawczymi;

2) rodzaju i minimalnej pojemności pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości oraz na drogach publicznych, warunków rozmieszczania tych pojemników i ich utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym, przy uwzględnieniu:

a) średniej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych w gospodarstwach domowych bądź w innych źródłach,

b) liczby osób korzystających z tych pojemników;

3) częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego;

4) innych wymagań wynikających z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami;

5) obowiązków osób utrzymujących zwierzęta domowe, mających na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku;

6) wymagań utrzymywania zwierząt gospodarskich na terenach wyłączonych z produkcji rolniczej, w tym także zakazu ich utrzymywania na określonych obszarach lub w poszczególnych nieruchomościach;

7) wyznaczania obszarów podlegających obowiązkowej deratyzacji i terminów jej przeprowadzania.

Zgodnie z dalszym brzemieniem ustawy:

Art. 5. 1. Właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez:

1) wyposażenie nieruchomości w pojemniki służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywanie tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym;

2) przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych; przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych;

3) zbieranie powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie;

3a) gromadzenie nieczystości ciekłych w zbiornikach bezodpływowych;

3b) pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi;

4) uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości; właściciel nieruchomości nie jest obowiązany do uprzątnięcia chodnika, na którym jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych;

5) realizację innych obowiązków określonych w regulaminie.

Z powyższych przepisów jednoznacznie więc wynika, że właściciele nieruchomości zobowiązani są m.in. do utrzymania porządku i czystości nieruchomości przez realizację obowiązków określonych w regulaminie (art. 5), a w regulaminie tym można na nich nałożyć m.in. obowiązek uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego (art. 4). Tymi innymi zanieczyszczeniami mogą być oczywiście również liście.

Otwarte pozostaje jednakże pytanie, czy na właściciela można nałożyć obowiązek uprzątania jedynie chodnika, czy też innych części nieruchomości – np. przedmiotowego trawnika. Powołać się tu należy na orzecznictwo oraz poglądy doktryny. I tak, zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 6 stycznia 2009 r. (II SA/Bd 611/2008): „Z art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b ucpg wynika bowiem obowiązek unormowania w regulaminie wymagań dotyczących uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń tylko z tych części nieruchomości, które służą do użytku publicznego. A za takie, w kontekście przepisów ucpg należy uznać tylko i wyłączenie chodniki położone wzdłuż nieruchomości, które to pojęcie bliżej zdefiniowano w art. 5 ust. 1 pkt 4 ucpg (...). Art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b ucpg stanowi zatem podstawę do określenia w regulaminie tylko tego, w jakim terminie i ewentualnie w jaki sposób właściciel nieruchomości sąsiadującej z chodnikiem ma obowiązek usunąć błoto, śnieg, lód i inne zanieczyszczenia z tego chodnika (tamże str. 169, a także W. Radecki” Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - Komentarz”, Wolters Kluwer, wyd. 3, str. 174). Rada Gminy nie ma prawnego umocowania do nałożenia na właścicieli nieruchomości obowiązków dotyczących utrzymywania w czystości innych miejsc niż chodnik i to tylko bezpośrednio przylegający do danej nieruchomości”. Sąd opowiedział się więc za stanowiskiem, wg którego za części nieruchomości służące do użytku publicznego można uznać tylko i wyłącznie chodniki. Przy czym, co wynika z art. 5 ustawy, za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości. Tymczasem w doktrynie wskazuje się, iż: „Uznać zatem należy, że przez „nieruchomości służące do użytku publicznego” rozumie się „chodniki położone wzdłuż nieruchomości”, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 (B. Dziadkiewicz, Gospodarowanie..., s. 116). Z uwagi na to nie można zgodzić się z tezą, iż częścią nieruchomości służącą do użytku publicznego jest „najczęściej chodnik” (odmiennie M. Zawadzka-Kos, Wzorcowy..., s. 11). Częścią nieruchomości służącą do użytku publicznego jest tylko i wyłącznie chodnik.” - tak Paweł Chmielnicki (Dziadkiewicz Bogusław, Chmielnicki Paweł (redakcja), Bandarzewski Kazimierz, „Komentarz do ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach”, Warszawa 2007 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie I)).

Reasumując uznać należy, że gmina nie ma prawa nałożyć na Pana obowiązku utrzymywania porządku na trawniku, chyba, że byłby on częścią chodnika.