Pytanie klienta:
""Jaka jest różnica miedzy postawieniem zarzutów przez prokuraturę, a postawieniem aktu oskarżenia?""
Odpowiedź prawnika:
Postawienie zarzutów określonej osobie przez prokuratora powoduje, że staje się ona podejrzanym (art. 71 §1 k.p.k.). Podejrzany jest stroną postępowania przygotowawczego, które od tego momentu toczy się nie „w sprawie", ale właśnie przeciw niemu. W postępowaniu tym ma on pewne prawa, których obszerne omówienie można znaleźć w artykule Jakie podejrzany ma prawa? Są one jednak węższe od praw przysługujących oskarżonemu. W szczególności dotyczy to dostępu do materiałów postępowania, które co do zasady nie są udostępnianie do chwili zamknięcia śledztwa lub dochodzenia.
Odczytanie aktu oskarżenia otwiera przewód sądowy, co ma wpływ na możliwość dokonania niektórych czynności procesowych (np. zamyka możliwość dołączenia się do sprawy oskarżyciela posiłkowego lub wniesienia powództwa cywilnego).
Osoba przeciwko której skierowany jest akt oskarżenia staje się oskarżonym. Oskarżony jest stroną w postępowaniu karnym toczącym się przed sądem. Wśród najistotniejszych przysługujących mu praw można wymienić:
- prawo do korzystania z pomocy obrońcy,
- prawo dostępu do akt sprawy sądowej,
- prawo do milczenia, tzn. prawo do zaniechania dostarczania dowodów na swoją niekorzyść, z wyjątkiem sytuacji określonych w art. 74 k.p.k.,
- prawo do składania wyjaśnień, odmowy złożenia wyjaśnień, odmowy odpowiedzi na pytania (art. 175 k.p.k.),
- prawo do składania wniosków, w szczególności wniosków o przeprowadzenie określonego dowodu (art. 167 k.p.k.),
- prawo do odwoływania się od określonych w ustawie decyzji procesowych,
- prawo do wystąpienia końcowego (art. 406 k.p.k.).