Pozew o wydanie rzeczy

Odpowiedź prawnika: Pozew o wydanie rzeczy

Należy zauważyc, że nie można mówić o "prawowitym" posiadaczy w sensie posiadacza "wyłącznego" i jedynego uprawnionego. Kodeks Cywilny wskazuje bowiem:

Art.206.Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

Jak wskazuje doktryna prawnicza: "Niekiedy zachodzi potrzeba orzeczenia sądowego określającego sposób korzystania z rzeczy wspólnej. Dotyczy to przypadków, gdy szwankuje w praktycznym zastosowaniu model ustawowy (z art. 206 k.c.), a współwłaściciele nie zawarli dogodnej umowy. W takim przypadku pozostaje jako wyjście ostateczne interwencja sądu, następująca z inicjatywy współwłaścicieli. (...).Tradycyjnie już w doktrynie (a także w orzecznictwie) wskazuje się na pierwszym miejscu rodzaj roszczenia „o dopuszczenie do współposiadania" (por. T. Dybowski, Ochrona..., s. 257; J. Ignatowicz (w:) Kodeks..., s. 523; Z.K. Nowakowski (w:) System..., s. 419). Na ogół jednak rozumie się pod tym pojęciem vindicatio partis, stosowaną gdy możliwe jest rozłączne korzystanie z rzeczy bez konieczności zgodnego współdziałania wszystkich współwłaścicieli (jedynie T. Dybowski, op. cit., s. 264 w konstrukcji „dopuszczenia do współposiadania" mieści również wersję podziału quoad usum oraz wersję „dopuszczenia do współposiadania w drodze wyznaczenia zarządcy rzeczy". (Edward Gniewek, Komentarz do Kodeksu Cywilnego)

Należy jednak pamiętać, że według ugruntowanego poglądu orzecznictwa (a także doktryny) współwłaściciel może się domagać dopuszczenia do współposiadania w wypadkach, gdy chodzi o wspólne korzystanie z takich obiektów, jak wspólna droga, wspólne pastwisko itp., a więc gdy każdy ze współwłaścicieli korzysta wprawdzie z całej rzeczy wspólnej, ale niezależnie od takiego korzystania przez pozostałych współwłaścicieli, zaś: "Nie byłoby natomiast możliwe dopuszczenie do współposiadania w sytuacji, gdy wspólne posiadanie może być, ze względu na charakter i przeznaczenie rzeczy, wykonywane tylko przy zgodnym współdziałaniu wszystkich zainteresowanych".(Edward Gniewek, Komentarz do Kodeksu Cywilnego). Pośrednio wskazuje na to następujący przepis KC:

Art.346.Roszczenie o ochronę posiadania nie przysługuje w stosunkach pomiędzy współposiadaczami tej samej rzeczy, jeżeli nie da się ustalić zakresu współposiadania.

Skoro niemożliwe jest rozłączne korzystanie z jednego samochodu, a wymaga to zgodnego posiadania, którego nie można uzyskać w przypadku konflitu współwłaścicieli, wskazanym byłoby zniesienie współwłasności. Nie jest jasnym w lieraturze, czy możliwe jest wówczas dochodzenie ochrony sądownie. Zdaje się do tego skłaniać następująca wypowiedz doktryny: "Natomiast w sytuacji, o której mowa w omawianym przepisie (art. 346 KC – dop. red), współposiadacz przy zastosowaniu w drodze analogii przepisów o współwłasności (zob. uzasadnienie uchwały SN z dnia 16 czerwca 1967 r., III CZP 45/67, OSN 1968, z. 1, poz. 3) może żądać ochrony w innej formie, w szczególności aby sposób wykonywania współposiadania został określony przez sąd".(Teresa A. Filipiak, Komentarz do art.346 Kodeksu cywilnego)

Jeśli nie jest możliwym roszczenie posesoryjne przeciwko współwłaścicielowi, to drugie pytanie ma charakter bezprzedmiotowy. To wobec osoby trzeciej możnaby wystosować pozew o wydanie rzeczy (powództwo windykacyjne), na ogólnych zasadach.