Praca nakładcza i działalność gospodarcza a ZUS

Odpowiedź prawnika: Praca nakładcza i działalność gospodarcza a ZUS

Zasadą jest, że zarówno umowa o pracę nakładczą jak i prowadzenie działalności gospodarczej są samodzielnymi tytułami do podlegania ubezpieczeniom społecznym i opłacania składki z tego tytułu. Reguły opłacania składek reguluje ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Wskazać należy na wstępie, że obowiązkiem prowadzącego działalność gospodarczą i świadczącego pracę w oparciu o umowę o pracę nakładczą jest opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne z każdego z tych tytułów. Inaczej przedstawia sie sprawa odnośnie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z regulacją zawartą w niniejszej ustawie osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów (takich jak umowa o pracę nakładczą i prowadzenie działalności gospodarczej) jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Zgodnie z treścią pytania była to działalność gospodarcza. Jednakże może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń. Taka właśnie sytuacja zaszła, bowiem zamienił Pan tytuł ubezpieczenia (prowadzenie działalności gospodarczej) na inny (umowa o prace nakładczą). W zakresie ubezpieczenia chorobowego jest ono dla obu tytułów jedynie dobrowolne a nie obowiązkowe. Z tytułu wykonywania pracy w oparciu o umowę o pracę nakładczą nie podlega sie ubezpieczeniu wypadkowemu. Takiemu ubezpieczeniu podlegał by Pan w sytuacji wyboru ubezpieczenia z tytułu działalności gospodarczej. Obowiązkowo ubezpieczeniom podlegają osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe finansują w częściach równych strony umowy o prace nakładczą. Zaś ubezpieczenie chorobowe finansują sami ubezpieczeni. Podstawę wymiaru składek w przypadku umowy o prace nakładczą stanowi przychód. W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nakładczą, nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków. Przepisy dotyczące umowy o pracę nakładczą nie nakładają wprost obowiązku ustalania wynagrodzenia w wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia, a jedynie nakazują, by umowa była skonstruowana w taki sposób, by zapewnione było osiągnięcie takiego wynagrodzenia. Wysokość składek w przypadku umowy o pracę nakładczą zależy od wysokości przychodów. W sytuacji, gdy nie osiągnięto przychodów nie będzie Pan opłacał składek na ubezpieczenie społeczne pod warunkiem, że praca na umowę o pracę nakładczą nie jest działalnością główną. Jednakże ZUS może takie działanie potraktować jako ominięcie przepisów prawa mające na celu zmniejszenie kosztów ubezpieczenia lub ich całkowite pominięcie. W takim zaś przypadku może powstać obowiązek ubezpieczenia z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.