Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Aktualne stanowisko prawne w 2025 roku
Pracownik sprzedający produkty w systemie door-to-door (D2D) jest typowym pracownikiem mobilnym, czyli osobą wykonującą pracę w różnych miejscach zlokalizowanych na określonym obszarze geograficznym. Charakterystyczną cechą takiej pracy jest stałe przemieszczanie się między miejscami świadczenia usług.
Kiedy rozpoczyna się czas pracy pracownika D2D?
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 24 lutego 2021 r. (sygn. III PSKP 4/21), czasem pracy pracownika mobilnego jest:
Zasady rozliczania czasu pracy w systemie D2D
Co wlicza się do czasu pracy?
Na podstawie art. 128 § 1 Kodeksu pracy oraz ustalonego orzecznictwa, do czasu pracy pracownika D2D zalicza się:
- Czas przejazdów - bez względu na środek transportu (własny, służbowy, publiczny)
- Czas oczekiwania na klientów w wyznaczonych miejscach
- Czas prezentacji produktów u klientów
- Czas powrotu z ostatniego miejsca pracy
Przed zmianą orzecznictwa (do 2021 r.)
Czas pracy liczony od momentu stawienia się u pierwszego klienta do zakończenia pracy u ostatniego klienta. Dojazd do pierwszego miejsca pracy traktowany analogicznie do dojazdu do stacjonarnego miejsca pracy.
Aktualne stanowisko (od 2021 r.)
Czas pracy obejmuje cały okres pozostawania w dyspozycji pracodawcy, włączając wszystkie niezbędne przejazdy. Pracownik mobilny pozostaje w dyspozycji pracodawcy od momentu wyjazdu do powrotu.
Kluczowe orzeczenia Sądu Najwyższego
Wyrok SN z 24 lutego 2021 r. (III PSKP 4/21) jednoznacznie stwierdził, że:
"Jeżeli więc immanentną cechą obowiązków pracowniczych jest bezpośredni kontakt z kontrahentem, co wiąże się z obowiązkiem przejazdu pracownika do siedziby tego kontrahenta (innego miejsca spotkania), to nie można uznać, że pracownik mobilny, prowadząc samochód służbowy, nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy, nie wykonując w tym czasie obowiązków służbowych, gdyż w ramach obowiązków powierzonych
pracownikowi mieszczą się tylko czynności ściśle związane z zakresem jego obowiązków"
Praktyczne implikacje dla pracodawców i pracowników
Ewidencja czasu pracy
Pracodawcy zatrudniający pracowników D2D muszą prowadzić szczegółową ewidencję czasu pracy, uwzględniającą:
Rozliczanie nadgodzin
Zgodnie z nowymi standardami, jeśli łączny czas pracy pracownika D2D (włączając przejazdy) przekracza normy określone w art. 129 Kodeksu pracy (8 godzin na dobę, przeciętnie 40 godzin tygodniowo), przysługuje mu wynagrodzenie za godziny nadliczbowe.
Zmiany w 2025 roku
Od 1 lutego 2025 roku obowiązują dodatkowe zmiany wpływające na organizację pracy:
- Wigilia (24 grudnia) stała się dniem ustawowo wolnym od pracy
- Łączna liczba dni wolnych od pracy w 2025 roku: 14 świąt + niedziele
- Wymiar czasu pracy w 2025 roku: 2000 godzin (250 dni roboczych)
Wpływ na pracowników mobilnych
Nowe dni wolne od pracy oznaczają konieczność dostosowania harmonogramów pracy pracowników D2D oraz przeliczenia:
- Współczynników urlopowych
- Dodatków za pracę w porze nocnej
- Wymiarów czasu pracy w poszczególnych miesiącach
Rekomendacje praktyczne
Dla pracodawców:
Dla pracowników:
- Prowadzenie własnej ewidencji czasu pracy i przejazdów
- Dokumentowanie tras między klientami
- Zgłaszanie przekroczeń norm czasu pracy
- Znajomość uprawnień dotyczących nadgodzin