Prawo współwłaściciela do współposiadania rzeczy

Odpowiedź prawnika: Prawo współwłaściciela do współposiadania rzeczy

Zgodnie z art. 206 ustawy Kodeks cywilny, każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. W przypadku nieruchomości, składającej się z części mieszkalnej i handlowej, z natury rzeczy nie jest możliwe wspólne korzystanie z całej rzeczy przez wszystkich współwłaścicieli, a zatem konieczne jest ustalenie takiego sposobu korzystania z rzeczy, które przewiduje rozdzielne korzystanie przez współwłaścicieli z poszczególnych jej części. Rozstrzygnięcie o sposobie korzystania z rzeczy przez współwłaścicieli jest czynnością zwykłego zarządu. Do czynności zwykłego zarządu rzeczą wspólną potrzebna jest zgoda większości współwłaścicieli. W braku takiej zgody każdy ze współwłaścicieli może żądać upoważnienia sądowego do dokonania czynności. Zatem w wypadku gdy współwłaściciele nie dojdą do porozumienia co do korzystania z nieruchomości, z wnioskiem o takie rozstrzygnięcie może wystąpić do sądu zarówno współwłaściciel będący w posiadaniu rzeczy wspólnej, jak i współwłaściciel pozbawiony posiadania (czyli nie korzystający z rzeczy wspólnej). Zgodnie z art. 207 wyżej powołanej ustawy, pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów. Współwłaścicielowi przysługuje prawo do przypadającej na niego części pożytków i przychodów także wtedy, gdy nie przyczynił się własnym działaniem do ich powstania, a nawet wtedy, gdy rzecz znajduje się w posiadaniu innego współwłaściciela (inny współwłaściciel korzysta z całości rzeczy). Wynika z tego, że drugi współwłaściciel jest uprawniony do żądania przypadającej na niego części pożytków (w przypadku nieruchomości chodzi o pożytki cywilne, czyli dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego, np. czynsz najmu). Należy jednak pamiętać, że roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, zgodnie z art. 117 ustawy Kodeks cywilny, dlatego roszczenie o wydanie pożytków może obejmować co najwyżej dziesięcioletni okres, czyli współwłaściciel może skutecznie dochodzić pozytków za okres od 1993 r. Współwłaściciele powinni również partycypować w wydatkach i ciężarach związanych z rzeczą wspólną. Nakłady podnoszące wartość rzeczy należą z reguły do wydatków, które obciążają wszystkich współwłaścicieli stosownie do wielkości ich udziałów, chociażby nie były niezbędne. Jeśli zatem poniesione przez Panią wydatki na nieruchomość mają charakter koniecznych lub użytecznych (zwiększających wartość rzeczy), przysługuje Pani zwrot części tych wydatków od drugiego współwłaściciela w stosunku do wielkości udziałów. Należy również pamiętać o przepisie art. 205 ustawy Kodeks cywilny, zgodnie z którym współwłaściciel sprawujący zarząd rzeczą wspólną może żądać od pozostałych współwłaścicieli wynagrodzenia odpowiadającego uzasadnionemu nakładowi jego pracy.