Prekluzja dowodowa w postępowaniu nakazowym

Odpowiedź prawnika: Prekluzja dowodowa w postępowaniu nakazowym

W powyższym przypadku należy odnieść się do instytucji tzw. prekluzji dowodowej, o której mowa w art. 479 [12] kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z wolą ustawodawcy to na powodzie ciąży podania wszystkich twierdzeń oraz dowodów na ich poparcie pod rygorem utraty prawa ich powoływania w toku postępowania. Wyjątkiem od tej sytuacji jest wykazanie, że powołanie twierdzeń oraz dowodów w pozwie nie było możliwe albo że taka potrzeba wynikła później. W takiej jednak sytuacji dalsze twierdzenia oraz dowody mogą być powołane w ciągu dwóch tygodni od dnia, w którym powołanie ich stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.

Inaczej mówiąc, co do zasady spóźnione twierdzenia strony sąd pomija, traktując je jako niezgłoszone. Podkreśla się, że z uwagi na brak innych poza temporalnym kryterium prekluzji, rygor niedopuszczenia dalszych twierdzeń lub dowodów dotyczy wszystkich spóźnionych twierdzeń, zarzutów i dowodów, bez względu na ich znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (tak Jędrzejewska Maria, Weitz Karol, Ereciński Tadeusz, Gudowski Jacek „Najnowsze wydanie: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga, Postępowanie zabezpieczające." Warszawa 2009 LexisNexis (wydanie III) ss. 2308 oraz Sąd Najwyższy w uchwale z 17 lutego 2004 r., sygn. III CZP 115/2003).

Z art. 479 [12] kpc nie wynika obowiązek przewidywania przez powoda jakie możliwe zarzuty podniesie pozwany, lecz obowiązek odniesienia się do znanych mu w chwili wnoszenia pozwu twierdzeń i dowodów, ale tylko tych które wskazują, że jego powództwo jest zasadne (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2008 r., sygn. II CSK 667/2007). Zatem Pan jako powód ma przedstawić wszystkie twierdzenia oraz dowody świadczące o tym, że weksel został wypełniony prawidłowo, wpisano właściwą kwotę itp. Jednocześnie opisane powyżej zasady prekluzji dowodowej nie znajdą zastosowania do spraw rozpoznawanych w postępowaniu nakazowym. Jak zauważył Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 4 października 2006 r. (sygn. II CSK 229/2006) - „Jeśli sprawa gospodarcza ma być rozpatrzona w postępowaniu nakazowym, a nie zwykłym, to przedsiębiorca nie musi podawać w pozwie wszystkich twierdzeń i dowodów. Może to zrobić później, w odpowiedzi na zarzuty od nakazu zapłaty".

Sąd podkreślił, że postępowanie nakazowe jest postępowaniem odrębnym zarówno w stosunku do ogólnego postępowania procesowego, jak i do postępowania w sprawach gospodarczych. W związku z tym należy w pierwszej kolejności stosować przepisy regulujące zasady postępowania nakazowego, a dopiero w przypadku ich braku przepisy o postępowaniu w sprawach gospodarczych albo przepisy ogólne, o ile nie kolidują z regulacjami postępowania nakazowego. W sprawach nakazowych to art. 485 kpc mówiący jakie dowody należy podnieść w pozwie jest regulacją szczególną wobec art. 479 [12] kpc. Zatem w odpowiedzi na zarzuty może Pan podnieść okoliczności faktyczne, zarzuty i wnioski dowodowe. Wykazanie tego, że nie mógł Pan powołać ich wcześniej będzie stosunkowo łatwe, bowiem będzie się Pan odnosił do twierdzeń oraz dowodów przedstawionych przez pozwanego w zarzutach, a wtedy bowiem wynikła potrzeba zgłoszenia twierdzeń, które nie musiały być powołane w pozwie. Zgodnie z art. 495 § 3 kpc powód może powołać nowe fakty lub dowody w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu pisma pozwanego zawierającego zarzuty. Decydujące będzie zatem określenie kiedy pismo z sądu zostało Panu doręczone, od tej chwili należy liczyć tygodniowy termin na wniesienie odpowiedzi na zarzuty. Wyznaczenie krótszego terminu pozostaje w sprzeczności z przepisami prawa.

Odnośnie pytania o ciężar dowodzenia faktów należy zastosować art. 6 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem „Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne”. Oznacza to, że ten, kto, powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu, a więc neguje uprawnienie żądającego, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje. O tym, co która ze stron stosunku cywilnoprawnego ma udowodnić w sporze toczącym się przed sądem, decydują przede wszystkim: przedmiot sporu, prawo materialne regulujące określone stosunki prawne oraz prawo procesowe normujące zasady postępowania dowodowego, w tym znaczenie domniemań faktycznych i prawnych. Ogólnie będzie można stwierdzić, że ciężar dowodu faktów tworzących prawo podmiotowe, na podstawie których powód wywodzi swoje roszczenie, spoczywa na powodzie; dotyczy to także faktów uzasadniających jego odpowiedź na zarzuty pozwanego (Dmowski Stanisław, Rudnicki Stanisław „Najnowsze wydanie: Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna” Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie IX) ss. 556). Przyjąć w związku z tym należy, iż powinien Pan merytorycznie odnieść się do zarzutu pozwanego w kwestii nieprawidłowego uzupełnienia weksla, gdyż w przeciwnym razie nie będzie Pan mógł podnieść stosownych twierdzeń i dowodów w dalszym toku postępowania niezależnie od tego czy pozwany w zarzutach do nakazu zapłaty wskazał dowody czy też tego zaniechał. Takie postępowanie jest wskazane ze względu na ostrożność procesową.