Przedawnienie roszczenia o zwrot zaliczki

Odpowiedź prawnika: Przedawnienie roszczenia o zwrot zaliczki

Na podstawie opisu sytuacji trudno przesądzić, czy chodzi o umowę sprzedaży, czy o umowę dostawy. Ponieważ jednak obydwie umowy są wzajemne, w kwestii zwłoki zastosowanie znajdą te same przepisy kodeksu cywilnego. W szczególności chodzi tu o art. 491 §1 k.c., zgodnie z którym w razie zwłoki w wykonaniu jednego ze świadczeń, druga strona może wyznaczyć odpowiedni termin na jego wykonanie i zagrozić odstąpieniem od umowy. Po upływie tego terminu może od umowy odstąpić. Odstąpienie bez wyznaczania dodatkowego terminu możliwe jest, jeżeli wykonanie zobowiązania przez jedną ze stron po terminie nie miałoby dla drugiej strony znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce, a także jeżeli uprawnienie do odstąpienia od umowy wzajemnej zostało zastrzeżone na wypadek niewykonania zobowiązania w terminie ściśle określonym (art. 492 k.c.). Jak rozumiemy, w ustnej umowie nie zawarto takich postanowień. Trudno też ocenić, czy zachodzi przesłanka braku znaczenia świadczenia dla strony.

Strona, która od umowy odstąpiła, może żądać zwrotu tego, co świadczyła, a także naprawienia szkody wynikającej z niewykonania zobowiązania (art. 494 k.c.). Ponieważ cytowany przepis jest samodzielną podstawą roszczenia o zwrot świadczenia, zastosowanie znajdą ogólne przepisy o przedawnieniu, a zatem przedawni się ono po 10 latach, a jeżeli jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, po 3 latach. Dla rozpoczęcia biegu przedawnienia istotna jest chwila odstąpienia od umowy - przedtem bowiem roszczenie o zwrot świadczenia nie istnieje.