Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z art. 9 kodeksu postępowania cywilnego strony i uczestnicy postępowania mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi z tych akt. Za stronę może działać jej pełnomocnik procesowy. Doprecyzowaniem tej zasady jawności jest w postępowaniu nieprocesowym art. 525 kpc, zgodnie z którym akta sprawy dostępne są dla uczestników postępowania oraz za zezwoleniem przewodniczącego dla każdego, kto potrzebę przejrzenia dostatecznie usprawiedliwi. Na tych samych zasadach dopuszczalne jest sporządzanie i otrzymywanie odpisów i wyciągów z akt. Dodatkowo, zasady dostępu do akt precyzuje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości - Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych. Paragraf 102 tego rozporządzenia przewiduje, że udostępnienie stronie akt do przejrzenia oraz wydanie jej przedmiotów lub dokumentów złożonych w sprawie albo wydanie dokumentów na podstawie akt może nastąpić po wykazaniu przez nią tożsamości, a co do innych osób niż strona - po wykazaniu ponadto istnienia uprawnienia wynikającego z przepisów postępowania sądowego. Jak już wskazano wyżej, prawo przeglądania akt przysługuje także pełnomocnikowi i naszym zdaniem nie jest do tego potrzebne pełnomocnictwo szczególne. Chodzi tu jednak wyłącznie o pełnomocnictwo procesowe. Dana osoba, którą chcemy wyznaczyć na pełnomocnika, musi więc spełniać wymogi kodeksu postępowania cywilnego przewidziane dla pełnomocników procesowych. Osoba, o której mowa w pytaniu, jeżeli nie jest pełnomocnikiem procesowym, może uczestniczyć (jako "obserwator" na sali sądowej) w procesie, lecz nie jako pełnomocnik.